Jan Bekx, medewerker innovatie en productontwikkeling en tijdelijk vestigingsmanager in Mierlo, vertelt dat in alle vestigingen van de Bibliotheek Dommeldal ieder jaar twee projecten worden georganiseerd: in het voor- en najaar. ‘De bibliotheek is er om informatie te verstrekken en daar context aan te geven. Informatie kun je op veel manieren geven. Wij doen dat door middel van de projecten over een bepaald thema, waarbij we uitpakken met onder andere lezingen, tentoonstellingen en debatten. Daarnaast wordt er ook een digitale etalage gemaakt voor onze website. Een thema moet aan een paar voorwaarden voldoen. Zo moeten er crossverbanden te leggen zijn tussen volwassenen en jeugd, tussen vestigingen en andere basisbibliotheken. Verder moeten we contacten kunnen leggen met instellingen met betrekking tot het thema, waardoor we de naamsbekendheid van de bieb vergroten. Door samen te werken krijg je een heel groot project.’

Aandachtspunten
Dommeldal heeft in november vorig jaar de actualiteit gekoppeld aan het najaarsthema. ‘De Landelijke dag van de Duurzaamheid was op 11 november. Daarom hebben wij de hele maand november uitgeroepen tot de Maand van de Duurzaamheid. We zijn al op 29 oktober gestart tijdens de Nacht van de Nacht. Iedere vestiging had een eigen aandachtspunt. In Geldrop ging de aandacht naar duurzaam vervoer, in Mierlo naar duurzaam bouwen, in Nuenen naar duurzaam voedsel en in Son en Breugel naar duurzame afvalverwerking. Omdat duurzaamheid thuis begint, hebben we een programma gemaakt met activiteiten die dicht bij huis liggen.
Kijk bijvoorbeeld naar de bibliotheek. Boeken gaan van het ene lid naar het andere. Naast de uitleen van gedrukte boeken worden e-books belangrijk. Dit betekent dat er minder boeken gedrukt hoeven te worden, terwijl iedereen ze - digitaal - toch kan lezen. Wel moeten we ons afvragen of de apparaten die dit mogelijk maken ook zo duurzaam zijn. Zo blijven we dicht bij onze gebruikers.’

Bekx stipt daarbij nog een punt aan dat in deze tijd belangrijk is: veel gemeenten - de subsidiegevers - zetten in op duurzaamheid. ‘Het is dus handig om de gemeente te helpen en uitvoering te geven aan hun beleid. Laat zien dat de bibliotheek een ontzettend duurzame instelling is en dat je met de gemeenten en andere instellingen wilt samenwerken.’ Toch was de reactie van de verschillende gemeenten op dit project heel divers. ‘Waar de ene gemeente direct met allerlei plannen op de proppen kwam, hoorden we van een andere gemeente niets.’

Vrijwilligers
De verschillende ideeën voor de Maand van de Duurzaamheid zijn tijdens brainstormsessies door vrijwilligers bedacht. ‘De projectgroep bestaat uit een aantal vrijwilligers die onder leiding van een bibliothecaris aan de slag gaan met het thema. Vroeger hadden alle vestigingen een bestuur. Door nu per locatie vrijwilligers in te schakelen bij het organiseren van activiteiten behouden we toch een sterke lokale binding. En er ontstaan ook bovenlokale initiatieven. Veel vrijwilligers - onder wie een aantal oud-bestuursleden van de bibliotheken - hebben namelijk een heel groot netwerk. Daar maken wij graag gebruik van.’
Via het brede netwerk mocht de Bibliotheek Dommeldal tijdens de Maand van de Duurzaamheid onder andere professor Lucas Reijnders verwelkomen. Hij vertelde over duurzame voeding. En in Geldrop werd alles over de elektronische auto uit de doeken gedaan. ‘Onze bibliotheek ligt in de slimste regio van Nederland, dus een samenwerking met de High Tech Auto Campus in Helmond is dan snel geregeld. Dat partners graag willen samenwerken, komt ook door de promotiemogelijkheden. Publiciteit is bij ons geen ondergeschoven kindje. Onze nieuwsbrief wordt naar 10.000 leden gestuurd. Op die manier genereer je op eenvoudige wijze veel aandacht voor een activiteit. Zeker voor verenigingen is dit interessant. Als zij een lezing in de bibliotheek organiseren is het veel drukker dan als ze dat in hun eigen verenigingsgebouw doen.’


Eigen gedrag
Bekx is tevreden over het verloop van de Maand van de Duurzaamheid. ‘Er zijn altijd lezingen waar je veel van verwacht maar waar amper mensen op af komen, maar over het algemeen is het thema positief omarmd. Dat zie je aan het aantal bezoekers, maar ook aan het bezoek aan de digitale etalage. Een echte topper was de wandeling in samenwerking met het IVN Vereniging voor Natuur- en Milieu-educatie tijdens de Nacht van de Nacht. Het jaar daarvoor hadden ze de wandeling zelf georganiseerd, maar nu was het aantal kinderen dat meeliep meer dan verdubbeld. Het mooie was dat je op de Strabrechtse heide ook heel goed de lichtvervuiling vanuit Eindhoven zag. Daarnaast hoorde je het geluid van de autowegen. Zo loop je op een heel andere manier door het gebied.’
Het project over afvalverwerking in de vestiging in Son en Breugel heeft de medewerkers gemotiveerd om ook zelf meer op te letten. ‘De kinderen wezen ons erop dat we ons afval nog beter konden scheiden. Nu hebben we daar allerlei verschillende bakken, zodat papier, blik enzovoorts apart worden gehouden. Je ziet dat ook andere locaties het gaan oppakken.’
Dat het niet bij een maand blijft, blijkt onder andere uit de plannen voor de vestiging in Mierlo. ‘Het dak van deze bibliotheek moet vervangen worden en dat gaan we nu samen met de gemeente doen in pilotvorm. Het moet een “slim” dak worden met zonnepanelen, zodat we zelf voor een stukje energievoorziening kunnen zorgen. De uitvoering staat voor 2013 op het programma.’

Meer informatie op: www.bibliotheekdommeldal.nl.

Tekst: Patricia de Ryck
Foto Jan Bekx: Gerrit Serné

De Bibliotheek Dommeldal behoort naast de Bibliotheek Groningen en de Bibliotheek Kennemerwaard tot de drie genomineerden voor de titel 'Meest Duurzame Bibliotheek van Nederland'.


De verkiezing Beste Bibliotheek (en Meest Duurzame Bibliotheek) van Nederland 2012 wordt mede mogelijk gemaakt door de volgende sponsors: