Dat jongeren gemakkelijk omgaan met media als smartphone, computer en tablet is geen groot geheim. Maar wat betekent dat gedrag voor de bibliotheek? En wat moet een bibliotheek bieden aan jongeren om aantrekkelijk te blijven zonder de kernwaarden te verliezen? Deze vragen stonden aan de basis van het
afstudeeronderzoek dat Martin van Drunen deed voor
DOKLAB van DOK Delft. Hij bedacht het concept DOK Donuts, dat jongeren meer bij de bibliotheek moet betrekken.
Van Drunen: ‘Als student Industrieel Ontwerpen aan de Technische Universiteit Delft zag ik dat de bibliotheek, met ooit een grote unieke toegevoegde waarde voor de consument in de vorm van informatie en leesvermaak, nu verdreven wordt door snelle media, zoals Google, Wikipedia en YouTube. Er is sprake van een verschuiving van de bibliotheek als informatiebron naar de bibliotheek als ontmoetingsplek. Dat bibliotheken dat lastig vinden, blijkt uit de verschillende manieren waarop bibliotheken hun jeugdafdeling inrichten. Op plekken waar de inrichting is afgestemd op jongeren lijkt zo’n afdeling soms meer op een skatebaan of een jeugdhonk dan een bibliotheek. Als een gameconsole het paradepaardje van de afdeling is, voelt het voor mij alsof een essentieel deel van de bibliotheekdiensten te veel op de achtergrond is geraakt.’
Muziek
Het leek DOKLAB daarom interessant om te onderzoeken wat de bibliotheek nu en in de toekomst kan betekenen in het leven van een
young adult en hoe de bibliotheek daadwerkelijk een toegevoegde waarde kan zijn. Muziek is volgens Van Drunen een aanknopingspunt, omdat het als cultureel aspect past bij de waarden van de huidige bibliotheken. ‘Een van de belangrijkste factoren in het leven van jongeren is de behoefte om te worden geaccepteerd door leeftijdsgenoten. Vaak worden bijvoorbeeld quotes en statements uit populaire liedjes gebruikt in status updates van social media.’
Om zijn onderzoeksresultaten te toetsen vroeg DOKLAB aan Van Drunen om een concept te ontwikkelen dat paste bij zijn visie voor
young adults en dit met een prototypeonderzoek te testen. Hij bedacht daarvoor DOK Donuts, een concept dat gebaseerd is op muziek, sociale interactie en
identity creation. Door het concept in de bibliotheek te plaatsen, waar ook andere bezoekers langskomen, worden jongeren meer een deel van de gehele bibliotheek.
Verplaatsbare donut
Het product DOK Donuts bestaat volgens Koen Rotteveel van DOKLAB uit een verplaatsbare zitplek in de vorm van een donut, die door het hele gebouw geplaatst kan worden. ‘In de donuts staan iPads, met daarop een muziekapplicatie en daarin ook de muziekteksten van de nummers die de jongeren kiezen. De muziek spelen zij af via een koptelefoon en via de iPad kunnen ze de muziek die ze luisteren delen met anderen. Dat kan zowel in het gebouw met de andere luisterplekken als bijvoorbeeld via Facebook. Uit het onderzoek blijkt namelijk dat
identity creation onder jongeren erg belangrijk is. Zij zijn constant op zoek om zichzelf bij anderen een plek te geven. Deze toepassing helpt daarbij doordat jongeren hun muzieksmaak en favoriete songteksten kunnen delen. Door een donut te maken die in het hele gebouw geplaatst kan worden, betrek je de jongeren meer bij de bibliotheek in plaats van ze in een hoekje te stoppen.’
DOK Donuts heeft nog geen definitieve plek in het gebouw gekregen, Rotteveel denkt nog over het concept na. ‘Tijdens het onderzoek heeft Martin van Drunen dit idee in de vorm van een werkend prototype een aantal dagen getest in DOK. Daarmee heeft hij geprobeerd de bevindingen uit zijn onderzoek te toetsen. De proef was succesvol, maar het prototype is nu niet meer te bekijken of te gebruiken. We zijn tevreden over het resultaat en onderzoeken nu de mogelijkheden om de test een vervolg te geven. Geld voor het ontwikkelen van de soft- en hardware speelt daarbij een belangrijke rol. Dit jaar lukt het in ieder geval niet meer om de plannen te realiseren.’
Voor meer informatie over het afstudeeronderzoek van Martin van Drunen,
zie hier.
Meer informatie over het concept bij Koen Rotteveel: koen@doklab.nl
Tekst: Eddy Kielema
Beeld: Impressie DOK Donuts (met dank aan DOKLAB)