Dit schrijft de Vereniging van Nederlandse Gemeenten (VNG) in een ledenbrief van 27 juni 2013 aan de gemeenten. De brief legt uit wat er in het voorstel Wet stelsel openbare bibliotheekvoorzieningen (afgekort tot Wsob) staat en wat de inhoud van de bestuurlijke overeenkomst 2013-2014 tussen de minister van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap (OCW), het Interprovinciaal Overleg (IPO) en de VNG is.

Minder gemeentelijke subsidie
Over de uitname meldt de VNG verder dat deze 'te zijner tijd in mindering gebracht zal kunnen worden op de subsidie aan de lokale bibliotheek'. De VNG is er met name positief over dat de structurele taak van het Rijk in de landelijke digitale bibliotheek in de wet wordt vastgelegd. Iets minder positief toont de VNG zich over vastleggen van gemeentelijke netwerkverplichtingen, hoewel het wetsvoorstel de gemeenten niet verplicht een bibliotheek in stand te houden. 'Wel is vastgelegd welke functies een bibliotheekvoorziening in elk geval moet vervullen en aan welke verplichtingen de bibliotheek moet voldoen om deel te nemen aan het bibliotheeknetwerk'. Daar zegt de VNG verder over: 'Veel gemeenten zijn bezig met herstructurering van het bibliotheekwerk, dat door de technologische ontwikkelingen met een dalend aantal leden en uitleningen te maken heeft. Juist nu moet de diversiteit in de inrichting van de bibliotheek de ruimte krijgen en moet er kunnen worden geëxperimenteerd. Wij hebben de minister van OCW daarom laten weten dat de wet flexibel moet zijn om de inhoudelijke transformatie van het bibliotheekwerk ruimte te geven en zoveel mogelijk bibliotheekvoorzieningen binnen het stelsel te houden. Het voorschrijven van uniformerende verplichtingen draagt daar niet aan bij. Daarnaast moet de meerwaarde van een landelijk collectieplan worden aangetoond.'
De VNG verwijst ook naar haar reactie op het advies van de Raad voor Cultuur over het wetsvoorstel.

Collegiaal bestuur
De VNG wijst wel op de bestuurlijke afspraak dat een gemeente een bibliotheek niet eerder sluit dan na overleg met de naburige (centrum)gemeente(n) over de toegang van haar inwoners tot het lidmaatschap van een bibliotheek in zo’n naburige gemeente. 'De vrije toegang tot informatie en literatuur staat in een (klein) aantal gemeenten onder druk door sluiting van de bibliotheek. Burgers kunnen altijd toegang krijgen tot een bibliotheek, maar voor het lenen van materialen is het lidmaatschap benodigd.' De VNG vindt het van collegiaal bestuur getuigen om met samenwerkingspartners te overleggen en alternatieven te verkennen vóór een gemeenteraad het besluit neemt de bibliotheek op te heffen.

Digitaal lezen bevorderen
De VNG attendeert ook op de bestuurlijke afspraak dat lokale bibliotheken digitaal lezen stimuleren en ondersteunen. 'De bibliotheek moet beleidsmatig worden opgedragen om de leden van de bibliotheek te ondersteunen bij het lezen van e-content. Dit is een noodzakelijk, aan de digitalisering flankerend beleid en figureert in de VOB-branchestrategie.'

Geen instapniveau
De VNG meldt haar leden opnieuw dat er geen afspraken meer bestaan over een instapniveau. Ook wordt herhaald dat er geen bezwaren zijn tegen 'toetreding van een commerciële aanbieder op de bibliotheekmarkt'. Wel vindt de VNG het wenselijk dat 'deze wordt gecertificeerd, al wordt maar een deel van de gebruikelijke taken van een bibliotheek verricht'. De VNG wijst er hierbij wel op dat als een gemeente aan een bibliotheek een (te) beperkte opdracht geeft, de aanname van de Wsob er toe zal kunnen leiden dat een dergelijke bibliotheek niet kan deelnemen in het stelsel.

Aanbod laaggeletterden
De VNG attendeert op de mogelijkheid dat bibliotheken een aanbod kunnen formuleren voor taal- en rekenonderwijs aan laaggeletterde volwassenen, sinds de gemeenten niet meer verplicht zijn dit af te nemen van een Regionaal Opleidingscentrum. OCW werkt nog aan nadere uitwerking van dit besluit. Deze wordt begin van de zomer verwacht.

De hele tekst van VNG-brief (pdf) staat op de VNG-site.