Het rapport, met als volledige titel Gebruikersonderzoek binnen bibliotheken. Naar samenhang en afstemming binnen de bibliotheekbranche (pdf), kwam tot stand in het kader van het project Consumer Insights (waarin Cubiss, ProBiblio en het SIOB samen optrekken) en biedt een overzicht van de huidige stand van zaken, relevante ontwikkelingen in de bibliotheekbranche en perspectieven op de toekomst. Het rapport biedt daarmee de gezamenlijke visie op gebruikersonderzoek en doelgroepsegmentatie van SIOB, Cubiss en ProBiblio, zo stelt SIOB.

Aanleiding voor de inventarisatie van gebruikersonderzoeken is de noodzaak meer samenhang te creëren en efficiënter te werken, aldus de onderzoekers. Onderzoeksinitiatieven zijn nog vaak te versnipperd, onderzoeksinstrumenten vertonen soms beperkte samenhang en bezuinigingen maken de noodzaak van efficiency dwingender.

Een belangrijke conclusie van de inventarisatie is dat met het huidige gebruikersonderzoek vaak alleen de leden bereikt worden. Er is echter behoefte aan meer kennis van bezoekers (die niet per se lid zijn), afhakers en niet-gebruikers. Ook laaggeletterden en gebruikers van de landelijke digitale bibliotheek zijn doelgroepen waar men meer van wil weten.

De opstellers van het rapport stellen dat het tevens goed zou zijn om meer te onderzoeken wat de specifieke rol is van de bibliotheek of welke betekenis de bibliotheek heeft in het leven van de gebruikers.

Verder is volgens de onderzoekers duidelijk geworden dat er een sterke behoefte bestaat aan een verdiepingsslag van het huidige segmentatiemodel: ‘de huidige segmenten zijn verouderd en men wil een koppeling kunnen maken met het leden- en uitleenbestand, zodat de segmenten ook een duidelijke component bibliotheekgebruik krijgen’. Ook is er een behoefte om de nieuwe Mosaic-segmenten op huishoudniveau (in plaats van postcodeniveau) te kunnen gebruiken.

De onderzoekers stellen vast dat er een brede behoefte is aan het delen van kennis. ‘Zowel over gebruikersonderzoek, maar ook over relevant onderzoek dat andere partijen dan de bibliotheek organiseren of andere kennis die van belang is. Hierbij gaat het niet zozeer om het delen van complete rapporten, maar meer om de duiding en interpretatie ervan, samenvattingen en best practices. Wat kun je als bibliotheek met de onderzoeksresultaten? Hoe ga je er concreet mee aan de slag? Dat dit op het moment niet zo goed van de grond komt heeft te maken met het feit dat niet elke bibliotheek zomaar gegevens openbaar wil maken en wil delen,’ aldus de auteurs van het rapport.

De publicatie van het rapport, waarin naast de inventarisatie ook een plan van aanpak is verwoord, markeert de afronding van de eerste fase van het project Consumer Insights. In de tweede fase gaat het projectteam Consumer Insights aan de slag met acties uit het plan van aanpak.

Er worden in dit plan van aanpak acties genoemd op verschillende niveaus:
Lokaal:
Toename kennisniveau lokale bibliotheken opzetten, uitvoeren en inbedden van onderzoek.
Toename kenniscirculatie.
Provinciale serviceorganisaties (PSO’s)/Uitvoerders bibliotheekonderzoek:
Creëren van benchmarkmogelijkheden.
Experimenteren met nieuwe onderzoekmethodes.
Landelijk:
Bevorderen van meer kennis over specifieke doelgroepen door het verkrijgen van resultaten via (landelijk) onderzoek als door de (door)ontwikkeling van een segmentatiemodel.
Toename kenniscirculatie mogelijk maken.

Voor zichzelf ziet het projectteam Consumer Insights daarbij met name een rol voor wat betreft het bekijken van de mogelijkheden voor meer benchmarking en op gebied van het bundelen van initiatieven aangaande (ver)nieuw(d)e doelgroepenmodellen met de segmentatiemethode van Mosaic. ‘Het is aan het projectteam Consumer Insights om deze initiatieven te bundelen en samen met de branche de mogelijkheden voor een nieuw segmentatiemodel te onderzoeken. Bestaande initiatieven zoals DataWareHouse worden hierin meegenomen,’ aldus het rapport.
Verder gaat het projectteam Consumer Insights een onderzoeksvoorstel doen om meer informatie te krijgen over de wensen van de doelgroepen laaggeletterden en niet-gebruikers van bibliotheken. Deze thema’s komen ook op de landelijke onderzoeksagenda van het SIOB.

Het volledige rapport is te downloaden van de website van het SIOB (pdf). Op biebtobieb is er een groep 'Consumer Insights'.