De directeuren van de G4-bibliotheken plus Frans Bergfeld (Bibliotheek Waterland, tevens voorzitter VOB-commissie Marketing) en Gaby Lafeber (Bibliotheek Rivierenland) hebben een motie opgesteld naar aanleiding van het VOB-bestuursvoorstel rondom de Nationale Bibliotheek Pas (NBP). Zij hebben er grote bezwaren tegen dat personen die geen lid zijn van een fysieke openbare bibliotheek rechtstreeks ‘digital-only’-lid kunnen worden van de landelijke digitale bibliotheek, door in te loggen bij de Koninklijke Bibliotheek (KB).
Volgens artikel 9b van de
Stelselwet houdt de KB de landelijke digitale bibliotheek in stand. Artikel 12 bepaalt dat Nederlandse ingezetenen kunnen kiezen voor een fysieke voorziening (zijnde lokale/regionale openbare bibliotheken), de digitale voorziening (zijnde de landelijke digitale bibliotheek) of beide voorzieningen samen. In toelichtingen is uitgelegd dat mensen die voor de tweede mogelijkheid kiezen rechtstreeks inloggen bij de KB.
De motie wil echter geen twee typen lidmaatschap (landelijk en lokaal), maar wil dat alléén de lokale fysieke bibliotheken alle typen lidmaatschap kunnen aanbieden.
Hart OB-netwerk
De motie circuleert door het land met het verzoek haar te mede-ondertekenen, voor indiening 18 juni op de algemene ledenvergadering (ALV), waar de NBP
geagendeerd staat. Bij de motie hoort een zes pagina’s telllende notitie met de titel
‘De digitale bibliotheek in het hart van het OB-netwerk’. Daarin worden de vijf door het VOB-bestuur gestelde vragen beantwoord. De notitie vindt de door het bestuur geschetste afspraken met de KB slechts ‘suboptimaal’ en gaat zeer uitvoerig in op lidmaatschappen, met als kern dat de lokale bibliotheek ‘klanteigenaar’ moet zijn van alle wettelijke abonnementsvormen. Zo zegt de notitie dat een lokale bibliotheek het onderwijs alleen maar kan ondersteunen als er geen ‘onnatuurlijke knip is tussen een landelijk (digitaal) lidmaatschap en lokale lidmaatschappen.’ Een tegenstelling tussen ‘lokaal lidmaatschap’ en ‘landelijk lidmaatschap’ acht de notitie ‘onwerkbaar’. De notitie noemt de digitale bibliotheek één van de sleutelvoorzieningen van het ‘netwerk van openbare bibliotheekvoorzieningen’ dat in artikel 7 van de Stelselwet benoemd wordt.
Plan van aanpak voor bespreking
De motie zegt het onderwerp lidmaatschappen van groot stategisch belang te achten voor de toekomst van het openbare bibliotheekwerk en vindt dat er over dit onderwerp een voor alle betrokken netwerkpartners en overheden bevredigende uitkomst moet komen. Om die uitkomst te bereiken, roept de motie het VOB-bestuur op om binnen zes weken een plan van aanpak op te stellen voor besprekingen tussen alle netwerkpartners en overheden, waarbij de notitie het kader vormt. De motie wil tevens versterking van de VOB-onderhandelingsdelegatie en snelle inrichting van een regulier netwerkoverleg openbare bibliotheken, onder leiding van regisseur KB.