Nieuw beleid Alphen aan den Rijn: Bibliotheek Boskoop dicht; verschil ‘Groene Venen’ en ‘Rijn en Venen’
De nieuwe gemeente Alphen aan den Rijn, per 1 januari 2014 ontstaan uit een fusie van de oude gemeenten Alphen aan den Rijn, Boskoop en Rijnwoude doet in ‘het gehele maatschappelijke domein’ alles ‘Nieuw en Anders’ dan vroeger. ‘Nieuw en Anders’ is de naam voor het door de gemeente vastgestelde tender-beleid (tender = aanbesteding), dat ook voor het openbare bibliotheekwerk in deze gemeente grote consequenties heeft.
Daarnaast is er een bibliotheekvisie ontwikkeld die nadruk legt op samenwerking met partners voor het bereiken van een aantal doelen. ‘De daadwerkelijke invulling van de bibliotheekvisie en de daarbij behorende huisvesting is afhankelijk van de partijen die zullen gaan participeren in de gemeentebrede opgaven uit het Uitvoeringsplan Herinrichting Maatschappelijk Domein, ‘ zo zegt de gemeente op haar website. Eén gevolg is dat de bestaande openbare bibliotheek in Boskoop per 1 januari dicht gaat. Wat daar precies voor terugkomt is op dit moment nog niet duidelijk.
Tot 1 januari 2016 heeft de nieuwe gemeente
Alphen in Boskoop te maken met twee bibliotheekorganisaties:
Bibliotheek De Groene Venen (BDGV) en
Bibliotheek Rijn en Venen.
Bibliotheek De Groene Venen is verantwoordelijk voor bibliotheekwerk in de gemeenten Bodegraven-Reeuwijk, Waddinxveen en Zuidplas en was het ook in de oude gemeente Boskoop. Na de fusie van Boskoop met Alphen bleef de nieuwe gemeente Alphen voor de vestiging Boskoop subsidie verstrekken aan De Groene Venen, maar die regeling loopt 1 januari af.
Bibliotheek Rijn en Venen regelt het openbare bibliotheekwerk in Alphen en in de regiogemeenten Kaag en Braassem, Nieuwkoop en Zoeterwoude. Op 1 januari komt Boskoop (als onderdeel van de gemeente Alphen) erbij.
Tenders gewonnen
Mirjam in ’t Hout, directeur van Bibliotheek Rijn en Venen, vertelt desgevraagd dat ze het afgelopen jaar heel veel op zich af heeft zien komen door het nieuwe beleid van Alphen. Het is de bibliotheek en een aantal partners echter gelukt de drie tenders waar ze op ingeschreven hadden te winnen. De website van Rijn en Venen
maakt er melding van.
Handhaven van de bestaande bibliotheekvestiging in Boskoop zit er volgens haar niet in, daar Bibliotheek De Groene Venen verplichtingen was aangegaan die zij niet wil overnemen. Rijn en Venen wil maximaal inzetten op ‘de Bibliotheek
op school’ en wil voor volwassenen toe naar kleinschalige bibliotheekvoorzieningen.
Bibliotheek De Groene Venen, die niet heeft willen meedoen aan de tenders van Alphen,
meldde 18 oktober dat de bibliotheek in Boskoop gesloten wordt. Deze melding leidde tot berichten in de plaatselijke en regionale pers.
Nieuws-in-Boskoop.nl meldde 20 oktober dat er veel commotie is ontstaan in Boskoop en liet
op 21 oktober wethouder Kees van Velzen (CDA) aan het woord om de berichten te ontkrachten als zou de bibliotheekfunctie uit Boskoop verdwijnen. De
Gouwe Koerier voegde er aan toe dat wethouder Van Velzen beide directeuren gevraagd heeft om de overgang goed en zorgvuldig te regelen. Gert-Jan Schotanus, fractievoorzitter van de SGP (in Alphen een oppositiepartij)
stelt tegenover Alphens.nl dat er in deze kwestie heel gebrekkig is gecommuniceerd vanuit de gemeente en geeft aan van mening te zijn dat de bestaande voorzieningen in Boskoop zoveel mogelijk gehandhaafd moeten blijven.
‘Niet mee eens’
Bij afwezigheid van directeur Gillian de Koning van Bibliotheek de Groene Venen, zegt backofficemanager Dorrie Pieterse desgevraagd: ‘Dat Boskoop op termijn naar Rijn en Venen zou gaan hadden we wel ingeschat, maar de manier waarop verdient geen schoonheidsprijs. En dat Boskoop geen vestiging verdient, daar is de BDGV het niet mee eens. We hebben daarover ook bij de raad ingesproken. Helaas zonder resultaat. De visie is niet aangepast.’ En over de ‘overgang’ waar wethouder Van Velzen over spreekt, zegt zij: ‘Dat ziet de wethouder kennelijk graag. Tegelijkertijd is zijn visie dat Boskoop geen bibliotheekvestiging nodig heeft (dus welke overdracht dan?). Wij krijgen per 1 januari 2016 geen subsidie meer. Frictiekosten worden door de gemeente niet betaald. Formeel zijn alle bezittingen van de stichting de BDGV. Wij zijn nu aan het bekijken welke delen van de collectie en inrichting we kunnen herplaatsen binnen onze organisatie. Aanstaande dinsdag is er een (eerste) gesprek tussen de directies van beide organisaties na het winnen van de tender door Rijn en Venen. Mogelijk wordt dan e.e.a. iets duidelijker.’
Vier tenders
De website van Alphen
laat zien dat er op het gebied van cultuur, welzijn en sport vier subsidietenders waren: ‘Gezonde Leefstijl’, ‘Opgroeien & Ontwikkelen, Levensfase 9 maanden tot 12 jaar’, ‘Opgroeien & Ontwikkelen, Levensfase 12 - 27 jaar’ en ‘Talentontwikkeling’. De bibliotheek en haar partners hebben meegedaan aan de laatste drie en deze gewonnen.
Niet geoormerkt
Op de vraag aan Pieterse hoeveel subsidie er nu voor Boskoop komt, antwoordt zij:
‘Dat is niet echt duidelijk. De tender was heel breed en moest dus door verschillende partijen gevuld worden. Deze partijen (bijvoorbeeld ook theater, enz.) hebben gezamenlijk ingeschreven op het totale beschikbare budget van de uitvragen. Wel is het beschikbare geld minder dan in 2015. Dus er is binnen de tenders geen geoormerkt geld voor Boskoop.’
Mirjam in ’t Hout vertelt dat er ingeschreven moest worden op een totaal bedrag per tender-onderwerp, maar dat de instellingen wel een percentage zijn overeengekomen. Dit is nodig, omdat de gemeente geen groep van gezamenlijke instellingen kan subsidiëren, maar alleen afzonderlijke instellingen. Het komt volgens haar wel neer op een bezuiniging van ongeveer drie ton voor de bibliotheek (op een subsidie van ca. € 1,6 miljoen van de gemeente Alphen).
Niet meedoen geen optie
In ‘t Hout zegt dat het voor haar bibliotheek onmogelijk was niet mee te doen aan het nieuwe beleid van Alphen, daar deze gemeente binnen Rijn en Venen verreweg de grootste subsidiegever is. De gemeente had aangekondigd de subsidie per 1 januari 2016 te zullen stoppen. Op het moment dat er nog veel onduidelijkheid was over de tenders, heeft de bibliotheek ontslagaanvragen voor het personeel moeten indienen, voor het geval de bibliotheek de tenders niet zou winnen. Dit leidde in september tot
een boze brief (pdf) van de FNV aan de gemeente, waar de gemeente op antwoordde dat maatregelen treffen de verantwoordelijkheid van de organisaties zelf is. ‘Als gemeente echter, zijn we wel begaan met wat hier speelt en willen we daar waar mogelijk faciliteren in de zorg om de werknemers van deze organisaties,’ zei de gemeente.
Mirjam in ’t Hout vertelt dat de ontslagaanvragen, na het winnen van de tenders, zijn ingetrokken, maar dat ze wel voor een reorganisatie staat. Het nieuwe beleid vraagt andere functies.
Ze geeft mee dat veel andere bibliotheekorganisaties er op kunnen rekenen ook te maken te zullen krijgen met aanbestedingsperikelen in het sociale domein. Ze noemt het een heel lastig proces, maar niet meedoen was voor Rijn en Venen geen optie.
Van buiten naar binnen
De website van de gemeente Alphen
legt uit wat ‘Nieuw en Anders’ inhoudt. Wethouder Van Velzen
vertelt dat dit voor cultuur betekent: niet meer inzetten op gebouwen. Ook de nieuwe
Bibliotheekvisie staat
samengevat op de gemeentelijke website.
Zuidplas
Overigens kreeg Bibliotheek De Groene Venen begin dit jaar met het omgekeerde te maken als wat haar nu in Alphen aan den Rijn overkomt: toen moest in de nieuwe gemeente Zuidplas (ontstaan door fusie van Nieuwerkerk aan den IJssel, Moordrecht en Zevenhuizen-Moerkapelle) de bestaande bibliotheek Nieuwerkerk
de deuren sluiten en richtte De Groene Venen, die al werkte in Moordrecht en Zevenhuizen, er een nieuwe bibliotheek in.