Anita Kooijman en Marianne Mulder, teamleider jeugd, geven uitleg over de achtergronden van het succes.
Voorlezen, het klinkt als een logische keuze. Wat bracht de bibliotheek ertoe er zo intensief op in te zetten?
‘Zo’n vier jaar geleden merkten we dat we nog maar weinig activiteiten hadden voor kinderen van rond de drie, vier jaar. We deelden het BoekStartkoffertje uit aan de allerkleinsten en hadden leuke activiteiten voor schoolgaande kinderen en jaarlijks natuurlijk de Nationale Voorleesdagen, maar er ontstond een gat bij de peuters en de kleuters,’ vertelt Kooijman. ‘We zijn heel voorzichtig begonnen met een maal per week een sessie. Zowel in Den Bosch als in Rosmalen op vrijdag. Al snel bleek dit te weinig te zijn. Er kwamen ontzettend veel kinderen op af terwijl we er amper promotie voor hadden gedaan. Het duurde dan ook niet lang voordat er meerdere sessies werden aangeboden.’
Maar iedereen kan toch wel voorlezen? Waarom trekken jullie dan zo veel mensen?
‘Allereerst werken wij met vaste sessies op vaste tijden en als het even kan met vaste gezichten. Deze doelgroep heeft namelijk veel behoefte aan structuur; vaste rituelen op een dag of in een week en daar spelen wij op in. We zetten er eigenlijk geen vrijwilligers op. Het kost daarom extra tijd - en dus geld - om er een werknemer van de jeugdbibliotheek voor vrij te maken, maar dit betekent dat we een hoog kwaliteitsniveau kunnen handhaven en dus komen kinderen met hun ouders graag terug. De nieuwe voorlezers draaien en kijken mee met ervaren mensen en worden bovendien gestimuleerd om hun eigen kwaliteiten in te zetten.
We merken ook dat het organiseren van voorleesactiviteiten steeds makkelijker wordt naarmate je het vaker doet. Zo hebben we een enorme hoeveelheid materiaal dat we in kunnen zetten, materiaal dat door de jaren heen is verzameld. Denk aan attributen, kleurplaten of aan (zelfgemaakte) liedjes.
In vergelijking met de andere activiteiten die de bibliotheek aanbiedt lijkt het voorlezen maar gewoontjes. We gebruiken zelden film of iPads (ouders zitten daar eigenlijk ook niet op te wachten) en alles draait echt om het boek. We proberen er wel meer van te maken dan alleen het voorlezen van een verhaal. Het is haast vertellen, met daarnaast een dansje, een liedje of een creatieve activiteit. Zo gebruikt Anita haar gitaar. Het is net een tikkeltje anders dan het voorlezen thuis en ook nog eens ontzettend laagdrempelig. Je hoeft je niet op te geven, je mag gewoon aanschuiven en je mag zo vaak komen als je zelf wilt.’
Hoe ziet zo’n voorleessessie er in de praktijk uit?
‘Het programma duurt een halfuur. Hoewel je het verhaal binnen vijf minuten zou kunnen vertellen, proberen wij een goede inleiding en een goede afsluiting toe te voegen. Daarnaast vullen we het verhaal aan met dans, muziek, liedjes - al dan niet zelf gemaakt - en knutselactiviteiten passend bij het boek. Niet elk boek leent zich voor dergelijke aanvullende activiteiten, maar gelukkig kunnen we kennis delen,’ legt Kooijman uit.
‘We hebben bewust de groepen opgesplitst in peuters en kleuters, omdat beide doelgroepen toch om een wat andere invulling vragen. Vooral bij de peuters loopt het storm. Zij hoeven immers nog niet naar school en hebben ook nog nauwelijks concurrerende andere hobby’s, zoals sport- of muziekles.’
Zijn jullie ook hobbels tegengekomen?
‘Niet veel. We zijn vorig jaar gedurende de zomervakantie gestopt met een aantal van de sessies. Binnen enkele weken hebben we dit teruggedraaid, omdat we merkten dat de groepen van de sessies die wel nog wel programmeerden veel te groot werden.’
Werkt het succes van de voorleesactiviteiten door in andere aspecten van de bibliotheek?
‘Ja,’ beaamt Mulder. ‘Niet alleen komen er wekelijks meer dan 300 kinderen extra binnen, ze vertrekken altijd met een stapel nieuwe boeken. De extra bezoekers zorgen er bovendien voor dat de horecagelegenheid binnen de bibliotheek goede zaken doet. Na het voorlezen zit het daar altijd afgeladen vol met moeders, vaders en vooral opa’s en oma’s die nog even een drankje komen doen of een broodje komen eten. Ze maken er echt een uitje van en het is goed om te zien dat de bibliotheek dit allemaal kan faciliteren.
Daarnaast brengt het nieuwe gemeenschappen naar binnen. Onze voorleessessies Spaans trekken veel bezoekers en wij passen onze collectie daar ook op aan.
We hopen dat de ouders die meekomen ook vaker zelf lid zullen worden. Zij komen immers al binnen en we hopen dat ze voortaan ook met een boek voor zichzelf naar buiten gaan.’
Nog plannen voor de toekomst?
‘We gaan het kleutervoorlezen eens per maand uitbreiden met een creatieve activiteit, omdat daar toch veel vraag naar is. Daarnaast hopen we met de
BabyBiEB een doorlopende lijn te creëren. Wekelijks organiseren we speciale baby-bijeenkomsten on de noemer 'BabyBiEB'. We gaan in een rustig tempo aan de slag met allerlei materialen, liedjes en natuurlijk boekjes. Speellezen noemen we het ook wel. Een gezellig moment voor (groot)ouder en baby vol met bruikbare tips, de mooiste babyboekjes en leuke activiteiten. Je merkt dat de BabyBiEB een iets langere aanlooptijd nodig heeft, maar ook dit begint al goed te lopen. Op deze manier hebben we voor kinderen van 0 tot 4 jaar voldoende voorleesactiviteiten binnen de bibliotheek, in de leeftijdsfase voordat kinderen er via scholen en schoolBiEBs mee in aanraking komen.