De Koninklijke Bibliotheek (KB) heeft een visiestuk uitgebracht over bladmuziek als onderdeel van de bibliotheekcollectie, met daaraan gekoppeld een plan van aanpak waarin negen acties geformuleerd worden die in de komende twee jaar uitvoering moeten krijgen.
Het visiestuk en de plan van aanpak voor de bladmuziekcollectie komen voort uit een afspraak uit het
Gezamenlijk Collectieplan (pdf) die bepaalde dat de werkgroep Muziek van de PLUSbibliotheken een visie en een plan van aanpak zou voorbereiden ten aanzien van een goede zicht- en beschikbaarheid van bladmuziek in het netwerk, inclusief de landelijke depotfunctie.
Het visiestuk
Bladmuziek en de openbare bibliotheek (pdf) bestaat uit vier onderdelen:
- Bladmuziek in relatie tot de wettelijke (kern)functies.
- Aanbieden van bladmuziek op basis van vraag en beschikbare alternatieven.
- De doelgroep van de openbare bibliotheek.
- Zicht- vind- en beschikbaarheid van bladmuziek.
Uitgangspunt is dat dit visiestuk geldig blijft voor de langere termijn en dat waar nodig tweejaarlijks een nieuw plan van aanpak wordt opgesteld. Het eerste plan van aanpak betreft de beleidsperiode 2019-2020. In het plan van aanpak wordt beschreven welke acties de betreffende beleidsperiode zullen worden uitgevoerd om er voor te zorgen dat bladmuziek in lijn met onderliggende visie op landelijk niveau zicht- vind- en beschikbaar wordt en blijft. Hierin worden ook de financiële kaders bepaald waarbinnen deze acties plaats vinden.
De KB
stelt dat uit analyse blijkt dat dat de vraag naar bladmuziek onder de doelgroep van de openbare bibliotheek klein is, maar wel aanwezig. ‘Buiten het openbare-bibliotheeknetwerk zijn weinig (digitale) alternatieven voor bladmuziek beschikbaar. Ook is geconstateerd dat er op landelijk niveau geen actuele afspraken zijn met betrekking tot de organisatie, het aanbod en het bewaarbeleid van bladmuziek. Tot slot zijn er enkele gebreken in de landelijke zicht-, vind- en beschikbaarheid van bladmuziek gesignaleerd,’
aldus de KB.
- Aansluiting partijen met bladmuziekcollecties binnen het netwerk van openbare-bibliotheekvoorzieningen bij het werkverband van grote collectiebibliotheken.
- Verkennen van mogelijkheden voor optimalisatie van het fysieke aanbod door gecentraliseerde aanschaf.
- Opstellen en monitoren van bewaarbeleid bladmuziek openbare bibliotheken in relatie tot collecties in het netwerk.
- In kaart brengen van de klantreis van de bladmuziekgebruiker.
- Indienen van een voorstel bij de KB met betrekking tot de zicht- en vindbaarheid van bladmuziek in de NBC+.
- Onderzoeken hoe de metadata van bladmuziek (met name de bezettingscodes) verbeterd kunnen worden in het GGC of een andere databank in relatie tot de NBC+ en de plannen van de Stichting Omroep Muziek (SOM) en de Centrale Discotheek Rotterdam (CDR) voor de ontwikkeling van een (blad)muziekplatform.
- Indienen van subsidieaanvraag bij Stichting Pica voor digitalisering van eerste pagina’s bladmuziekbanden (notenvoorbeeld) t.b.v. inschatting moeilijkheidsgraad.
- Medewerking verlenen aan de plannen van SOM en CDR voor de ontwikkeling van een digitaal platform voor de ontsluiting van publiek gefinancierde (blad)muziekcollecties in Nederland.
- Partijen binnen het openbare-bibliotheeknetwerk stellen hun bladmuziekcollectie landelijk beschikbaar met behulp van de nieuwe IBL-voorziening (IBL-V). Vergoeding hiervan vindt plaats via een clearinghouse-constructie onder beheer van SPN.
Deze acties zullen worden uitgevoerd door bibliotheken met (grote) bladmuziekcollecties en door de KB als het gaat om de ontsluiting hiervan.
Acties 1, 3 en 9 zullen nog in 2019 uitgevoerd worden; voor de acties 4, 5, 6, 7 en 8 zal eerst verder onderzocht worden wat de (financiële) mogelijkheden zijn. Op structurele basis zijn er geen extra financiële middelen nodig ten behoeve van bladmuziek. De acties met betrekking tot het verbeteren van de vind- en de zichtbaarheid (actie 5 t/m 8) vragen echter om een grotere eenmalige investering.
De fysieke bladmuziekcollectie van de openbare bibliotheeksector bestaat op dit moment uit ongeveer 355.000 banden. Hiervan zijn 329.170 banden in bezit van openbare bibliotheken en 25.000 van
Musidesk, dat in de provincies Gelderland en Overijssel de provinciale achtergrondcollectie bladmuziek beheert. De omvang van deze gezamenlijke collectie bladmuziek is in de loop der jaren steeds verder afgenomen, van circa 600.000 banden in 2005 tot circa 350.00 banden nu. Deze collectie is in het bezit van 94 (van de in totaal 149) bibliotheekorganisaties. Er zijn 43 bibliotheekorganisaties die een collectie hebben die uit meer dan 100 banden bestaat, waarvan er 29 meer dan 1000 banden bladmuziek in hun bezit hebben. Bij 23 van de bibliotheekorganisaties bestaat de bladmuziekcollectie uit minder dan 10 banden.
In 2017 zijn er 91.725 uitleningen geweest vanuit de bladmuziekcollecties van de openbare bibliotheken (In 2005 ging het nog om bijna 450.000 uitleningen.)