Ja, dat kunnen we. De data over het aantal openbare bibliotheken en de omvang van hun collecties gaan terug tot het begin van de twintigste eeuw. Sinds de jaren vijftig zijn deze statistieken van het CBS verrijkt met het aantal bibliotheekleden. En vanaf het eind van de jaren negentig biedt StatLine ook inzicht in het personeel en de baten en lasten van bibliotheken. Anno 2019 verzamelen we nog veel meer gegevens. Van de fysieke tot de digitale bibliotheek, van uitleningen tot activiteiten, van vast personeel tot vrijwilligers en van bibliotheken in Europees Nederland tot de BES-eilanden.
Informeren en inspireren
Al deze gegevens zijn terug te vinden op
Bibliotheekinzicht.nl, in artikelen en een interactief dashboard, waarin je kunt filteren op landelijk, provinciaal en lokaal niveau, en bibliotheken met elkaar kunt vergelijken. Het verhaal achter deze cijfers lees je in het
dossier Bibliotheekstatistiek 2018. Hiermee bieden we inzicht in de status van het openbare bibliotheekstelsel in dat jaar. In het dossier komen de belangrijkste uitkomsten van de Gegevenslevering Wsob aan bod en worden deze resultaten in bredere context geplaatst. Niet in een taai onderzoeksrapport, maar in inspirerende rubrieken, waarin statistiek en context elkaar afwisselen. Zo leest u meer over de werkwijze rondom de gegevenslevering, het belang van datageïnformeerd werken en hoe je de statistiek daarvoor kunt inzetten. Het dossier Bibliotheekstatistiek biedt een kijkje over de grenzen en zet handige tools en definities voor u op een rij.
Wat biedt de bibliotheek?
Een op de tien volwassenen en zeven op de tien kinderen waren in 2018 lid van de openbare bibliotheek. Zij kunnen op een van de 1218 bibliotheeklocaties gebruikmaken van de collectie. Die bestaat uit circa 24,3 miljoen materialen: (fysieke) boeken (22,6 miljoen), muziek-cd’s (266.000), dvd’s (813.000) en bladmuziek (330.000). Daarnaast hebben zij via de online Bibliotheek toegang tot 21.500 e-booktitels en ruim 2000 luisterboeken. De collectie was en is voor de openbare bibliotheek nog steeds een belangrijk middel om haar wettelijke taak te vervullen. Hoewel (het gebruik van) de digitale collectie toeneemt, nemen de omvang van de fysieke collecties en het aantal leden en uitleningen al jaren gestaag af.
Programmering belangrijker
Het is de wettelijke taak van de bibliotheek om bij te dragen aan de persoonlijke ontwikkeling en verbetering van de maatschappelijke kansen van het algemeen publiek. Naast de collectie zetten bibliotheken daarom steeds meer en steeds vaker andere middelen in om deze taken te vervullen, zoals het organiseren van activiteiten en de inzet van haar gebouw als ontmoetings-, studie- en werkplaats. Zo werden er in 2018 in bibliotheken ruim 200.000 activiteiten georganiseerd op het gebied van educatie en ontwikkeling (43%), leesbevordering en literatuur (33%), kennis en informatie (13%), kunst en cultuur (7%) en ontmoeting en debat (4%). Denk hierbij aan leesbevorderingsactiviteiten voor kinderen (25.000 activiteiten) of taalvaardigheid voor volwassenen (32.000 activiteiten). Het grootste deel van die activiteiten is ook zonder lidmaatschap toegankelijk. Deze koers resulteert in een stijging van het aantal activiteiten en bezoeken. In 2018 is er circa 62,6 miljoen keer een bezoek gebracht aan de openbare bibliotheek. Dit is 5% meer dan in 2017.
Zelf aan de slag
Wilt u na het lezen van deze rubriek meer weten over een bepaald onderwerp? In het
dossier Bibliotheekstatistiek 2018 op
Bibliotheekinzicht.nl vindt u links naar de artikelen waarin specifieke onderwerpen verder worden uitgediept. Duikt u liever meteen in de data? Dat kan in het
dashboard Bibliotheekstatistiek 2018, waarmee u zelf kunt filteren op landelijk, provinciaal en lokaal niveau en bibliotheken met elkaar kunt vergelijken.