‘Deze landelijke spelers op het gebied van leesbevordering bundelen de komende jaren hun krachten om zoveel mogelijk mensen aan te zetten tot lezen en voorlezen’, legt Van Dalen uit. ‘Het werk van deze organisaties sluit heel goed op elkaar aan; daarom is het goed om de krachten te bundelen. Samen kunnen we meer bereiken. Zo gaan we gezamenlijk een agenda maken, die ook op de politiek gericht is.’

Het idee voor een leescoalitie bestond al langer. Van Dalen: ‘Ik werkte hiervoor bij de Raad voor Cultuur, het adviesorgaan van de overheid op cultureel gebied. Als Secretaris Letteren keek ik altijd al naar het veld, naar wat al die organisaties doen. Het viel me op dat er meer versnippering is dan je zou verwachten: alle organisaties zijn immers met lezen bezig. Toen ik hier directeur werd, nam ik mezelf voor om de organisaties meer bij elkaar te brengen. De tijd is er nu rijp voor. Zo’n samenwerking betekent geven en nemen voor de organisaties, maar iedereen voelt de noodzaak. Lezen verrijkt en opent deuren, zowel letterlijk als figuurlijk. Het is een voorwaarde om mee te kunnen doen in de maatschappij. Maar ook voor de verdere ontwikkeling van onze kenniseconomie.’

Jubilea
De Leescoalitie richt zich het eerste jaar vooral op voorlezen, daarna zullen ook andere facetten worden belicht. ‘We hebben 2013 uitgeroepen tot Jaar van het Voorlezen, omdat voorlezen ontzettend belangrijk is voor de leesontwikkeling van kinderen. Het is een “investering” die weinig moeite kost, veel warmte en plezier geeft en zich echt terugbetaalt op latere leeftijd. We willen dat iedereen het plezier van voorlezen ontdekt, dat het regelmatig gebeurt en bij voorkeur ook overal. Ons motto is niet voor niets: Wij gaan voorlezen!’, aldus een enthousiaste Van Dalen, die benadrukt dat deze campagne vooral draait om bewustwording en aanzetten tot voorlezen.
Dat de Leescoalitie nu is ontstaan, komt doordat allerlei initiatieven dit jaar hun jubileum vieren. Van Dalen somt op: ‘Stichting Lezen bestaat vijfentwintig jaar, De Nationale Voorleeswedstrijd twintig jaar, Stichting Lezen & Schrijven tien jaar, BoekStart vijf jaar en De Nationale Voorleesdagen worden voor de tiende keer gehouden. Een mooi moment dus om dit samen te vieren tijdens het Jaar van het Voorlezen.’

Bewustzijn
De vier organisaties werken zowel individueel - in hun eigen campagnes - als gezamenlijk aan het bevorderen van voorlezen. Van Dalen neemt het programma door. ‘De bestaande campagnes worden extra feestelijk aangekleed, waarbij we het belang van voorlezen nog eens aanstippen. Kijk bijvoorbeeld naar de commercial die werd uitgezonden ten tijde van de Voorleesdagen. Daarnaast ontwikkelen we een landelijke campagne om voorlezen onder de aandacht te brengen bij het algemene publiek. Het gaat allemaal om het creëren van bewustzijn, zodat voorlezen de aandacht krijgt die het verdient. In de loop van het jaar zullen we op verrassende en bijzondere wijze van ons laten horen, maar hoe we dat doen kan ik nu nog niet verklappen.’

Op dit moment is er nog geen voorleesbeleid, zegt Van Dalen. Ook daar werkt de Leescoalitie aan. ‘BoekStart is een goede stap - waarmee we dit jaar hopelijk in alle gemeenten actief zijn - maar het zou fijn zijn als ouders en professionals continuïteit kunnen brengen. Om te ontdekken hoeveel er al wordt gedaan, organiseren we een grote voorleespeiling in Nederland en Vlaanderen. We willen een beeld krijgen van hoe de voorleescultuur in elkaar steekt. Wie leest er voor en aan wie? Zo hopen we bijvoorbeeld te achterhalen of tweeverdieners meer of minder voorlezen dan gezinnen waarvan alleen één ouder werkt. Als je dat weet, kun je gerichter een beleid opstellen. Er is nog nooit zo’n breed onderzoek gedaan. Het is de bedoeling dat we dit onderzoek volgend jaar weer doen; dan kunnen we zien of meer mensen bekend zijn met voorlezen en de voordelen daarvan. De komende jaren blijven we het monitoren.’

Bibliotheken
Bibliotheken zijn hoofdleverancier van activiteiten voor het Jaar van het Voorlezen. Van Dalen is erg te spreken over de inzet van bibliotheken. ‘Sinds de aankondiging tijdens Manuscripta merken we dat iedereen erg enthousiast is. Bibliotheken doen al veel op dit gebied, maar op onze website - waar iedereen activiteiten kan aanmelden - zien we dat ze ook nieuwe festiviteiten ontwikkelen, waarbij ze ook denken aan bijzondere doelgroepen. Denk aan voorlezen door middel van gebarentaal, voorlezen voor 55-plussers, maar ook aan voorlezen op minder voor de hand liggende plekken. Het is goed om te zien dat dit onderwerp zo actief wordt opgepakt. Zo’n jaar biedt kansen voor bibliotheken. Zoals wij binnen de Leescoalitie op landelijk niveau samenwerken, zo kunnen bibliotheken dat regionaal doen. Je kunt andere partijen benaderen en zo je eigen activiteiten nog meer kleur geven’, besluit Van Dalen.

Tekst: Patricia de Ryck
Foto: Gerrit Serné