Onlangs meldde de gemeente Waterland met enige trots dat de bibliotheekvoorziening in de gemeente veilig is gesteld dankzij een overeenkomst met Karmac Bibliotheek Service. Waterland wordt daarmee de eerste gemeente in Nederland waar bibliotheekvestigingen in handen komen van een commerciële dienstverlener.
De overeenkomst met Karmac gaat in op 1 januari 2014 en heeft een looptijd van vijf jaar.
Wethouder Bert Schalkwijk in
het persbericht van de gemeente Waterland: ‘De offerte die Karmac heeft gedaan, gaf ons meteen voldoende aanleiding om gesprekken aan te gaan. Het is dan ook fijn om nu te kunnen zeggen dat we overeenstemming hebben bereikt. Uitgangspunt is dat het bibliotheekwerk in principe gelijk blijft. De vestigingen blijven allemaal in gebruik en de openingsuren blijven hetzelfde. Mogelijk worden die zelfs uitgebreid. Ook heeft Karmac aangegeven dat de tarieven in principe ongewijzigd blijven. Natuurlijk moeten er nog een aantal zaken nader worden uitgewerkt maar ik heb er vertrouwen in dat we de komende jaren kunnen rekenen op kwalitatief goed openbaar bibliotheekwerk.’
De bibliotheekvoorziening in de gemeente Waterland wordt op dit moment nog verzorgd door
Bibliotheek Waterland, die daarnaast ook de gemeenten Edam-Volendam, Beemster, Graft-De Rijp, Purmerend en Landsmeer tot haar werkgebied mag rekenen. Per 1 januari 2014 treedt de gemeente Waterland dus uit de basisbibliotheek Waterland en gaat Karmac Bibliotheek Service de dienstverlening verzorgen. Karmac is in de bibliotheekwereld onder andere bekend van de bibliobussen die sinds 2009 in opdracht van een aantal bibliotheekorganisaties en gemeenten rondrijden in de provincies Noord-Holland, Zuid-Holland en Utrecht. (Zie hierover onder andere het artikel
'Karmac zet in op hogere efficiëntie', dat verscheen in
Bibliotheekblad nr 24, 2008. Inloggen vereist)
Frans Bergfeld, directeur van Bibliotheek Waterland: ‘In 2012 besloot de gemeente Waterland tot een forse bezuiniging op de bibliotheek, van 350.000 naar 180.000 euro, maar stelde tegelijkertijd als voorwaarde dat alle vier de vestigingen (in Monnickendam, Marken, Broek in Waterland en Ilpendam) open moesten blijven. We zijn toen in gesprek gegaan en er niet uitgekomen voor dat bedrag, waarna de gemeente op zoek is gegaan naar alternatieven. Dat is dus Karmac geworden. Ik denk dat Karmac het alleen voor dat bedrag kan doen door zich uitsluitend te richten op de uitleenfunctie en die dan uit te voeren met vrijwilligers. Overige diensten, zoals de dienstverlening aan het onderwijs, leesbevordering, de bestrijding van laaggeletterdheid, toegang bieden tot bepaalde digitale informatie en dergelijke, zullen waarschijnlijk niet meer worden geboden. Het ontstaan van een dergelijke bibliotheek op commerciële basis roept wel enkele vragen op. Als het een openbare bibliotheek is, gaan ze dan ook werken volgens de CAO? Hoe gaat een dergelijke bibliotheek functioneren binnen het landelijke stelsel? Ik heb er geen bezwaar tegen om te concurreren met een commerciële partij, maar dan moet er wel sprake zijn van een
level playing field. Wij hebben wel te maken met de CAO.
Overigens, voor alle duidelijkheid: Bibliotheek Waterland blijft gewoon bestaan en verricht haar werkzaamheden voor de vijf andere gemeenten die participeren in Bibliotheek Waterland. De gemeente Waterland omvat ongeveer 11 procent van ons werkgebied.’
Theo Doreleijers, manager
Karmac Bibliotheek Service: ‘Wij gaan inderdaad met name de uitleenfunctie uitvoeren, maar de dienstverlening zou mogelijk ook nog breder kunnen worden. Daarbij zullen we vooral gebruikmaken van vrijwilligers. Er zou ook sprake kunnen zijn van een zeker aandeel betaald personeel, maar we moeten kijken hoe dat uit gaat pakken. Ik kan de consequenties voor het huidige personeel niet overzien, daarover hebben we nog geen gesprekken gehad. Het zou ook best kunnen dat we voor bepaalde behoeften bij Bibliotheek Waterland aankloppen. Wij kunnen ook goedkoper werken doordat we sommige dingen anders aanpakken, zoals bij de aanschaf van boeken. Wij redeneren ook anders dan openbare bibliotheken: wij kijken naar het beschikbare budget en naar de wensen van de gemeente en hoe we binnen dat budget aan die wensen kunnen voldoen. Openbare bibliotheken denken: wat willen we bieden en hoeveel geld hebben we daarvoor nodig?
We staan er in principe open voor om de mogelijkheden te bespreken om te participeren binnen het landelijke stelsel. Ik ga ervan uit dat de leden van de bibliotheek in Waterland vanaf 2015 bijvoorbeeld wel gebruik kunnen maken van de landelijke digitale bibliotheek. Die wordt dan immers gefinancierd uit het gemeentefonds en daar betaalt de gemeente Waterland ook aan mee.
We hebben met verschillende andere gemeenten gesprekken gehad over de mogelijkheid om een soortgelijke dienst op te zetten als in Waterland. Sommige van onze klanten in die gemeenten, de bibliotheken, geven dan aan: doen jullie het maar. Als jullie het voor een lager bedrag kunnen doen, dan blijft er tenminste nog een soort voorziening bestaan in de gemeente. Het zou zonde zijn als de bibliotheek helemaal zou verdwijnen.’
Zie ook het artikel
‘Het gaat om denken vanuit een budget’ uit 2010 (inloggen vereist), waarin Theo Doreleijers al duidelijk maakte niet uit te sluiten dat Karmac bibliotheekvestigingen zou gaan runnen.
Zie verder ook
dit document en
dit document van de gemeente Waterland met een aantal raadsvragen (en de antwoorden daarop) aangaande de gunning van het bibliotheekwerk aan Karmac. Voor andere documenten aangaande het overnemen van de bibliotheek door Karmac die op de agenda staan voor de raadsvergadering van 14 maart 2013,
zie hier.