Dat staat in een tussen 5 en 13 februari geschreven,ongedateerde brief (pdf) van directeur Gert Staal aan de griffier van de raadscommissie Jeugd, Onderwijs, Cultuur en Sport (JOCS), mevrouw A. de Waal. Deze brief volgt op eerdere brieven van de Bibliotheek, waarin is aangeven dat het weerstandsvermogen veel te laag is en dat de verzelfstandiging onzorgvuldig is verlopen. In de vergadering van de commissie JOCS van 5 februari was uitgesproken dat alle relevante informatie rondom de verzelfstandiging binnen een week op tafel moet komen. Die door het college van B&W te leveren informatie bleek er in de gemeenteraadsvergadering van 13 februari echter nog niet te zijn. Wel beschikten de raadsleden over de genoemde brief van de Bibliotheek.

Uitstel geen optie
Staal noemt behandeling van ´de casus van de bibliotheek´ zo urgent dat uitstel geen optie is. ´De Commissie JOCS stelde een duidelijke vraag, namelijk: een zo spoedig mogelijke oplevering van informatie. Deze oplevering kan mogelijk niet door de wethouder en haar ambtenaren worden gedaan, maar wel degelijk door de SBR. Als de Commissie JOCS deze stukken pas zou behandelen na de verkiezingen, naar verwachting pas in september, zit SBR al weer in de budgetronde voor 2015. Als wij op dat moment geen uitsluitsel hebben over onze toekomst, is het bedrijfseconomisch onverantwoord de openstaande kwesties rond de verzelfstandiging langer op hun beloop te laten´, aldus Staal in zijn brief
Staal zegt verder dat uitstel van oplossingen een tweede reorganisatieronde kan betekenen. ´Een tweede reorganisatie, na de huidige (zware) reorganisatie die nu al in gang gezet is, en waarvan de gevolgen het jaar 2014 zullen overheersen, zou funest zijn voor een gezonde bedrijfsvoering en dienstverlening. Een technisch faillissement kunnen wij niet uitsluiten: ondanks toezeggingen van liquiditeitsgaranties van de gemeente is de situatie nog steeds instabiel, want deze garanties zijn bij lange na niet afdoende,´ aldus de brief van Staal.

Maximale gedaan
In een brief van 4 februari (pdf) aan de raadscommissie schreef wethouder mevrouw A. Laan dat de gemeente de SBR heeft verzelfstandigd en daarbij binnen haar (budgettaire) mogelijkheden het maximale heeft gedaan. ´Het is een gegeven dat de Bibliotheek vanaf 1 januari 2013 nog niet beschikt over het vermogen en de liquiditeit die nodig zijn om geheel zelfstandig te kunnen bestaan. Met deze situatie is in de verzelfstandigingsovereenkomst rekening gehouden door onder andere het huidige subsidieniveau tot 2017 te garanderen en door vervolgens een aanvullend frictiebudget toe te kennen. Daarnaast biedt de gemeente aan om de liquiditeit op peil te houden door soepel om te gaan met de bevoorschotting van de subsidie (wat neerkomt op een renteloos krediet)´, aldus de wethouder.

Cultureel ondernemerschap
Zij eindigde haar brief met: ´Ten slotte teken ik aan dat naar ons oordeel, in relatie tot de hier genoemde openstaande gesprekspunten, de huidige dienstverlening door de SBR geenszins in het geding is. De SBR is vanuit het oogpunt van de gemeente, als opdrachtgever en subsidieverstrekker, in staat om de werkzaamheden voort te zetten, conform het vigerende beleidskader.
Ik wil graag memoreren dat één van de achtergronden tot verzelfstandiging was, dat de bibliotheek vrijer zou kunnen opereren ten opzichte van externe partijen en financiers. Ik ben me ervan bewust dat de financiële kaders vanuit de gemeente niet riant zijn, - dat is inherent aan de tijd waarin we nu leven - maar zoals ook elders in de culturele sector het geval is, ligt er voor de SBR een uitdaging als het gaat om het ontwikkelen van cultureel ondernemerschap en het leggen van verbindingen met de rest van de stad.´
De brief van Laan was vergezeld van een bijlage, een brief van 3 februari (pdf) van Mickel Beckers, directeur Cultuur, aan Gert Staal, waarin meer in detail op de toezeggingen van de gemeente wordt ingegaan.

Onzorgvuldig en onbevredigend
In de raadscommissie JOCS is al enkele malen over de bibliotheek gesproken naar aanleiding van de problemen van de bibliotheek.
In de laatste commissievergadering, die van 5 februari, is uitvoerig bij de kwestie stil gestaan. Voor die vergadering waren de genoemde brieven van Laan en Beckers geagendeerd, alsmede een brief van 27 januari (pdf) van Maartje de Haan, RvT-voorzitter van de bibliotheek, gericht aan de commissie.
In haar brief schreef De Haan dat het contact met wethouder Laan als onbevredigend wordt ervaren en grote zorgen baart. ´Het beleidsplan voor de verzelfstandiging was veel te rooskleurig over de opbrengsten en kosten en de administratieve organisatie was niet in orde´, schreef De Haan. ´De bibliotheek kampt met een negatief eigen vermogen en de liquiditeitsprognose voor de periode tot 2016 is negatief; bedrijfseconomisch is dit onacceptabel´, zo vervolgde zij.
Tijdens de commissievergadering kon zij inspreken.

Echte gang van zaken
De behandeling in deze commissievergadering leidde er toe dat een aantal partijen het college van B&W verzocht heeft alle relevante (financiële) gegevens binnen een week naar de gemeenteraad te sturen. In een brief van 13 februari (pdf) aan de voorzitter van de gemeenteraad, burgemeester A. Aboutaleb, meldden de fracties van SP, Leefbaar Rotterdam en D66 echter dat de gevraagde informatie voor de gemeenteraadsvergadering van 13 februari niet was geleverd. ´Zoals wij reeds tijdens de commissievergadering aangaven, moet de echte gang van zaken van voor, rond én na de verzelfstandiging van de Rotterdamse bibliotheek zo snel mogelijk duidelijk worden´, aldus deze brief

Concrete oplossingen
De brief van de drie fracties, samen met de eerder genoemde brief van Gert Staal, was voor de raadsvergadering van 13 februari geagendeerd. In die brief schrijft Staal ook: ´Wij hebben geconstateerd, dat wethouder Laan de gevraagde informatie niet kon aanleveren binnen de gestelde tijd, maar dat is gegeven de urgentie en het belang van de organisatie, voor ons als organisatie geen optie. Behandeling van de casus van de bibliotheek is, dat mag geen twijfel lijden, urgent´.
Hij eindigt: ´Vanwege het organisatiebelang denken wij, Raad van Toezicht en directie, dat het van groot belang is dat de commissie JOCS zich ten spoedigste buigt over de situatie van de bibliotheek. De eis van JOCS, die gezamenlijk onderschrijven van de huidige financieel-bedrijfseconomische status voorschrijft, is helaas geen optie meer. Een kanttekening is op zijn plaats, namelijk dat onze insteek gericht is op concrete oplossingen voor de toekomst van SBR, niet op het analyseren van problemen uit het verleden. Het is aan de Rotterdamse politieke partijen om dit onderwerp voor de komende JOCS-vergadering te agenderen. Wij hopen van ganser harte, dat zij die urgentie zullen beamen na bestudering van onze informatie.´

Doorverwezen
In de raadsvergadering van 13 februari is kort aandacht aan de zaak besteed. Wethouder Laan meldde de brief van Staal niet te kennen, maar hem via het college te zullen beantwoorden. Na een korte procedurebehandeling verwees Aboutaleb de kwestie door naar de volgende vergadering van de commissie JOCS, op 26 februari.

Agenda’s
De genoemde brieven van 27 januari, 3 en 4 februari zijn te vinden in de agenda van de JOCS-commissievergadering van 5 februari, die uit twee gedeelten bestond: een open procedurevergadering en een openbare overlegvergadering. De brieven staan onder punt 5 van de overlegvergadering. Daar staat overigens ook nog een brandbrief van 30 januari (pdf) van de directeur van de Bibliotheek Zuid-Hollandse Delta, Harry van der Klink, aan wethouder Laan, over het feit dat de overdacht van bibliotheek Rozenburg (inmiddels een deelgemeente van Rotterdam) aan Bibliotheek Rotterdam niet uiterlijk 1 januari 2014 (zoals de afspraak was) gehaald is.
Bij punt 3 (cultuur) van de procedurevergadering zit een brief van 29 januari (pdf) van B&W aan de gemeenteraad over de kosten van de reorganisatie (bij een “formatiereductie” van 39 fte).

De brief van de fracties van 13 februari en de ongedateerde brief van Gert Staal (geschreven n.a.v. de commissievergadering van 5 februari) staan op de
agenda van de raadsvergadering van 13 februari, onder punt 7c.

Videoverslagen
Het raadsinformatiesysteem van Rotterdam bevat ook videoverslagen van raads- en commissievergaderingen.
Het verloop van de commissie JOCS van 5 februari is hier te vinden (voor bibliotheek kies punt 5 overlegvergadering). De raadsvergadering van 13 februari staat hier (voor bibliotheek kies 7c).

Eerdere berichtgeving
Bibliotheekblad besteedde 13 september 2013 aandacht aan de reorganisatie. Op 23 juli, vlak na het aantreden van Gert Staal, werd al melding gemaakt van de zorgen van de SP. In WWW van november stond eerdere berichtgeving over het te lage weerstandsvermogen van de bibliotheek.
In Bibliotheekblad nr 12 2013 (december) verscheen een interview met Gert Staal waarin ook kort ingegaan wordt op de reorganisatie en de financiële situatie van Bibliotheek Rotterdam.

Tekst: Wim Keizer