‘Kunt ú misschien even helpen?’ luidt de vraag aan een bibliothecaris op de derde verdieping. Voor hem staat een meisje dat al een tijdje wat verloren rondloopt. Néomie Alleyen (12), brugklasser van het Pascal College in Zaandam en nu met haar mentor van School’s cool eropuit, kan bijna niet wachten: ze gaat de bieb ontdekken met de nieuwe Tablet Tour, maar waar is nu die QR-code?
Ook de bibliothecaris weet het niet precies, maar na wat speurwerk is het bordje ontdekt. Code scannen en hup, daar komt een vraag in beeld. ‘Zoek een boek over je favoriete sport en ga ermee op de foto’, is de opdracht. Een makkie voor Néomie. Een paar seconden later slaat ze een beeld op van zichzelf met een biografie over stervoetballer Messi.

Interactie
Néomie zit op het spoor van ‘Sport’ en ‘Humor’. Met de tablet in de hand verkent ze de bibliotheek, waarin op diverse plekken QR-codes zijn geplaatst, die gescand kunnen worden met de touchscreen computer. Er zijn diverse leuke en leerzame stoppunten in de bibliotheek gecreëerd. ‘Er zijn acht routes’, vertelt José Remijn. Zij is bij de OBA verantwoordelijk voor Innovatie en Ontwikkeling en heeft de nieuwe methode om kennis te maken met de bibliotheek ontwikkeld. ‘Naast “Sport” en “Humor” zijn er thema’s als “Vriendschap”, “Spanning” en “Mijn Stad”. In elke route zitten tien items, bestaande uit filmfragmenten, muziekfragmenten, quiz- en boekvragen.’
Het grote verschil met de Tablet Tours die in andere culturele instellingen gebruikt worden, is volgens Remijn vooral het interactieve aspect. ‘Via het programma word je door het gebouw geleid en dan komen er opdrachten. Zonder die te doen, kom je niet verder.’ Overal moeten de kinderen aan de bak. Voor het maken van een foto, een filmpje of het inspreken of het intikken van een antwoord.

Belevingswereld
De rondgang, die in samenwerking met het Technisch Innovatie Lab van de Open Universiteit in Heerlen is ontwikkeld, biedt de jonge nieuwe bezoekers een gevarieerde kennismaking met het gehele gebouw. Tot een paar maanden geleden bood de bibliotheek leerlingen alleen ‘gewone’ rondleidingen aan. Maar zomaar achter een bibliothecaris aanlopen is er nu niet meer bij. ‘Dat was eenrichtingsverkeer, gericht op zenden’, zegt Remijn, die weet dat jongeren snel afgeleid zijn. De tablet past bij hun belevingswereld. ‘We moeten werken met de media waar ze zelf ook mee werken.’ Voor Néomie is de tablet inderdaad een vertrouwd apparaat, alles gaat best vlot. Alleen probeert ze op de afdeling ‘Multimedia’ een paar keer een onjuiste QR-code te scannen, tevergeefs. Remijn: ‘Je moet echt verder zoeken naar de code van de te volgen route, anders werkt het niet. Wel krijg je onderweg een keer de mogelijkheid om over te stappen.’

Néomie tijdens de Tablet Tour

Ontdekkingstocht
Als ze een filmpje met tennisblunders net iets te lang vindt duren en een vriendinnetje naar een fragment van stand-up comedian Najib Amhali ziet kijken, besluit Néomie te switchen naar ‘Humor’. Ze mag op zoek naar een bundel van Fokke en Sukke, waarvan er maar eentje aanwezig is. Ze kijkt er bijna overheen, maar ziet hem dan ineens staan. Foto maken! En verder. Enthousiast vervolgt ze haar weg. Op naar de roltrap. ‘Wat een mooi gebouw’, zegt ze. De roltrap kan ze daarna nog een paar keer nemen; de Tablet Tour blijkt een echte ontdekkingstocht. Dat was precies het idee van Remijn: ‘We dachten: hoe kunnen we leerlingen laten kennismaken met de bibliotheek en ze dan niet van A tot Z door het gebouw loodsen, maar juist kris kras? Zo maak je op speelse wijze kennis met wat er allemaal in huis is.’

Fragmenten
Soms gaat het er serieus aan toe tijdens de route. ‘Kan het wat zachter?’, zegt een student streng als Néomie voor de volgende vraag een filmpje aangezet heeft. ‘We zitten hier te studeren.’ Direct neemt ze afstand: ‘Ik zei toch al, maakt het niet te veel geluid?’ De opdracht om ter plekke een rap te maken slaat ze over. Later beantwoordt ze op de jeugdboekenafdeling allerlei meerkeuzevragen bij diverse fragmenten, zoals van cabaretier Javier Guzman over Marokkanen en misverstanden en uit de film Het leven van een loser. ‘Oh, nooit geweten dat er een film van was’, merkt Néomie droogjes op. Op de tablet leest ze dat het boek zeker een aanrader is en dat er zes delen zijn. Ze lacht een beetje en klikt verder. Ze heeft overal gevat commentaar bij. ‘Dat ken ik volgens mij. Ja: Killer Karaoke. Wel zonde van dat eten, maar ja.’ En dan verder naar een beroemde scène uit Monty Pythons Meaning of Life. Néomie kijkt een beetje vies, maar het antwoord op de vraag wat er gaat gebeuren met de tonronde man die ontegenzeggelijk te zwaar getafeld heeft, weet ze: hij ontploft.

Hilariteit
‘Leerkrachten vragen altijd of ze langs kunnen komen met scholieren en dan wat opdrachten kunnen doen’, zegt educatiemedewerker Remijn over de achterliggende reden om de nieuwe tours te ontwikkelen. ‘Ik wilde niet iets met pen en papier, want ik heb gemerkt dat dat niet werkt.’ Een jaar lang hebben de voorbereidingen geduurd, nadat Remijn zich ook al in de materie verdiept had op de Library School. De afgelopen maanden waren er diverse testtours met een aantal scholen. ‘Die pilots waren gratis, maar nu moet er betaald worden.’ Vijftig euro per groep, die niet groter mag zijn dan dertig kinderen. De tours zijn bedoeld voor 12- tot 16-jarigen en op alle opleidingsniveaus tegelijk gericht: vmbo, havo en vwo.

Na afloop worden altijd enkele opdrachten ter plekke bekeken. ‘Dat zorgt vaak voor grote hilariteit.’
Ook de docenten zijn enthousiast, vertelt Remijn, die de rest van de resultaten met WeTransfer naar de school doorzendt. ‘Dan kunnen ze de foto’s en filmpjes klassikaal bespreken en er op school mee verder gaan.’

Tekst en foto's: Ilona Verhoeven

Zie ook dit filmpje van Frank Verbeek, MID-'er bij de OBA, dat een indruk geeft van een Tablet Tour.