Jongeren krijgen in 2015 een eigen afdeling in de nieuwe stadsbibliotheek van Gent in De Krook. Maar wat verwachten ze daar eigenlijk van? De bibliotheek besloot de wensen en behoeften van de schoolgaande jeugd in Gent (12.725 jongeren van dertien tot achttien jaar) te onderzoeken. Volgens Patricia Huyghe, coördinator publiekswerking van de Gentse bibliotheek, is het kantelmoment waarop jongeren stoppen met het bezoeken van de bibliotheek als ze dertien jaar oud zijn. Om hen in de toekomst langer warm te houden voor de bibliotheek, startte de Bib Gent in samenwerking met iLabO van iMinds en REC Radiocentrum, afgelopen najaar een onderzoek. Inmiddels is dat onderzoek afgerond. (Zie ook deze infographic)

Data verzameling
iMinds onderzocht eerst welke onderzoeken over jongeren en bibliotheken er in Vlaanderen en Europa al zijn gedaan. Vervolgens zijn verschillende experts ondervraagd. Op basis van dit vooronderzoek is een vragenlijst opgesteld, die in september en oktober is ingevuld door 498 Gentse jongeren. Om zoveel mogelijk ideeën van jongeren te verzamelen werd de hulp van REC Radiocentrum ingeroepen. Alles wat hip en leuk is, moest bijdragen om de ideeën van jongeren te achterhalen: filmpjes op YouTube, workshops tijdschriften en radio maken, straatinterviews en live radioshows met veel muziek. Een impressie is te vinden op www.bombthebib.be.

Boeken
De uitkomst van het onderzoek was zo verrassend, dat die zelfs het nationale nieuws haalde: ‘Boeken moeten centraal blijven in bibliotheek’ kopte het VRT-nieuws in december. Terwijl veel bibliotheken proberen om jongeren binnen boord te houden met games en wifi, bleek uit dit onderzoek dat jongeren boeken nog steeds het belangrijkste onderdeel vinden van de bibliotheek. Huyghe: ‘Ze vertrekken natuurlijk wel vanuit het bestaande denkkader van een bibliotheek. Maar veel jongeren gaven in onze vragenlijsten expliciet aan: “wij willen boeken”, vooral fictie.’

Experimenteren en ontmoeten
De belangrijkste wensen van jongeren (pdf) waren, naast het aanbod van veel fictie, een plek om te experimenteren met filmpjes en muziek, een plek waar veel gebeurt en waar ze hun vrienden kunnen ontmoeten. Ze willen er samen kunnen werken, maar ook samen kunnen ontspannen. Daarvoor moeten ze wel in de bibliotheek kunnen praten. Van bibliotheekmedewerkers verwachten jongeren naast vriendelijkheid vooral inhoudelijk advies en boekentips. Ze willen geïnspireerd worden om nieuwe dingen te ontdekken in de collectie, het liefst in een mooie omgeving met zithoekjes en zitzakken tussen de rekken. Ook de manier waarop de collectie gepresenteerd wordt, vinden ze belangrijk: liever thematisch (genre fantasy, spanning) dan alfabetisch en liever frontaal dan alles in de kast.

Opnamestudio
Om te kijken of de onderzoeksresultaten relevant zijn, werden de aanbevelingen uit het onderzoek nog eens aan 250 jongeren voorgelegd, in de vorm van vijf concrete voorstellen. Hieruit kwam opnieuw naar voren dat jongeren veel belang hechten aan de titelkennis van bibliotheekmedewerkers. Ze krijgen liever advies van een medewerker dan een online advies. Wanneer de bibliotheek boekentips zou geven in de vorm van een menu, dan willen ze het liefst geen menu met uitsluitend populaire titels. Van bibliothecarissen verwachten ze juist ook tips over minder bekende boeken.
Voor zover realiseerbaar zullen de aanbevelingen worden toegepast op de jongerenafdeling in de nieuwe bibliotheek, waar jongeren een eigen verdieping van 200 m² tot hun beschikking krijgen. Er komen in ieder geval projectruimtes met wifi en laptopaansluitingen en REC Radiocentrum krijgt er een eigen opnamestudio, waarin jongeren kunnen experimenteren met muziek.

Ambassadeurs
Huyghe laat weten dat de bibliotheek ook in de toekomst jongeren bij haar beleid wil betrekken. ‘Bij de uitwerking van de plannen zullen we advies blijven vragen aan Gentse jongerenorganisaties en ook jongeren zelf zullen inspraak krijgen. We willen een ambassadeurschap voor jongeren oprichten, waarbij ze ons permanent kunnen adviseren over toekomstige activiteiten. In het onderzoek hebben 120 jongeren aangegeven dat ze op de hoogte willen blijven van onze plannen. Daar zitten vast voldoende jongeren bij om een ambassadeurgroep mee op te richten.’

Alle onderzoeksresultaten zijn inmiddels in kaart gebracht (infographic). Het volledige onderzoeksrapport is op te vragen bij patricia.huyghe@gent.be of sara.logghe@iminds.be. Zie ook deze presentatie.

Tekst: Elselien Dijkstra