Zoals in een nieuwsbericht met informatie uit een persbericht van de Vereniging van Openbare Bibliotheken (VOB) al werd gemeld, heeft de Eerste Kamer de Stelselwet op 18 november aanvaard. Dat gebeurde met alleen de stem van Niko Koffeman (Partij voor de Dieren) tegen. Wat Rogier van Boxtel van D66 volgens het ongecorrigeerde stenogram de grap ontlokte dat die niet kunnen lezen. De Kamervoorzitter verduidelijkte dit door te zeggen dat de dieren geen gebruik kunnen maken van de voorziening.

Visie op minimumnormen
De website van de Eerste Kamer meldt ook dat een door SP en GroenLinks ingediende motie (pdf) nog is aangehouden. De motie luidt: ‘De Kamer, gehoord de beraadslagingen, overwegende, dat de bij het monitoren van de fysieke bereikbaarheid van de bibliotheek het van belang is te weten welke ondergrens wordt gehanteerd, constaterende, dat er geen minimumnormen zijn geformuleerd, verzoekt de minister aan de VNG en de VOB te vragen te komen met een visie op welke minimumnormen gehanteerd zouden kunnen worden, en gaat over tot de orde van de dag.’

In het op 11 november gevoerde debat had minister Jet Bussemaker (PvdA) een eerdere versie, waarin ‘de regering verzocht werd om met VNG en VOB in overleg te treden over welke minimumnormen wenselijk zijn om de toegang tot de fysieke bibliotheek te garanderen’ ontraden, omdat de toegankelijkheid van de fysieke bibliotheek een gemeentelijke verantwoordelijkheid is. Wel wees zij op de monitoring door de Koninklijke Bibliotheek.
Met name GroenLinks en SP drongen er 11 november op aan een ondergrens te benoemen. Arda Gerkens van de SP wilde van de minister weten wanneer het fout gaat. Waarop Bussemaker antwoordde daar geen eenduidig antwoord op te kunnen geven. Ook Ruard Ganzevoort van GroenLinks vroeg aan welke criteria wordt afgemeten of het stelsel goed functioneert.
Maar de minister wilde om de door haar genoemde redenen niet toe naar vastleggen van normen. Volgens de wet zal er over vijf jaar geëvalueerd worden. Bussemaker zegde de Eerste Kamer toe al na twee jaar in een soort ‘midterm review’ een duiding van de monitor te zullen geven. PvdA-Kamerlid Joyce Sylvester (tevens burgemeester van Naarden) toonde zich daar tevreden mee, nadat ook zij eerst had gewezen op het ontbreken van kaders, normen en concrete afspreken voor het functioneren van het stelsel.

Vijf functies en provinciaal niveau
Ganzevoort meldde ook dat de wet zegt dat een openbare bibliotheek vijf functies moet vervullen, maar dat dit vervolgens zo vaag wordt ingevuld dat dit volgens hem geen betekenis heeft. Verder vond hij het logisch, zoals GroenLinks ook in de schriftelijke vragen al had laten blijken, de ondersteuning niet meer provinciaal maar landelijk te regelen.
Bussemaker antwoordde op het eerste dat de invulling de verantwoordelijkheid van de lokale democratie is en dat bij tal van taken die door decentralisaties bij gemeenten terechtkomen een verbinding met de bibliotheek te leggen is. Wat de provinciale taken betreft, vond zij dat die gewoon goed uitgevoerd worden en dat het niet praktisch is daar nu verandering in aan te brengen. Over vijf jaar, bij de evaluatie, zal misschien de balans worden opgemaakt en bezien worden of deze taken naar een ander niveau moeten worden getild.

Wat er 11 november nog allemaal meer gezegd is staat te lezen in het stenogram van deze vergadering.

Eerdere berichten over de wetsbehandeling in de Eerste Kamer verschenen op 17 september (schriftelijke vragen van Eerste Kamer in ‘voorlopig verslag’) en 13 oktober (memorie van antwoord van de regering).

Tekst: Wim Keizer