Bibliotheken worden door de stichting Certificering Openbare Bibliotheken getoetst. Een van de toetsingscriteria is toegankelijkheid van dienstverlening voor mensen met een beperking. Hoe pakt dat in de praktijk uit? We nemen een kijkje bij de nieuwe bibliotheek Almere. ‘Bibliotheekmedewerkers hebben zendelingendrang: iedereen moet bij informatie kunnen komen.’

De nieuwe bibliotheek is gevestigd in de Citymall Almere, het moderne winkelhart van Almere. Het staat bekend om de bijzondere architectuur van Rem Koolhaas. Kooplhaas ontwierp een golvend maaiveld, als heuvellandschap in de polder, met daarop winkels en woningen, ontworpen door internationaal vermaarde architecten. Het bibliotheekgebouw voegt zich naar dit golvende landschap. Dat brengt flinke uitdagingen met zich mee voor de fysieke toegankelijkheid van het gebouw. De entree bestaat uit een grote hal met steile roltrappen die je naar de bibliotheekvloer brengen. De bibliotheekruimte kent meerdere plateaus, net zoals de rijstvelden in Indonesië. Ook heeft de bibliotheek meerdere verdiepingen. Corrie Stokhof, Teammanager Facilitaire zaken, laat zien hoe dit is opgelost.

Op de helling
Naast de roltrappen is een lift aanwezig voor scootmobiel of rolstoel, maar ook voor ouders met kinderwagens. De lift is niet heel ruim bemeten. 'Grote scootmobiels of mensen die claustrofobisch zijn worden door ons aan de zijkant van het gebouw binnengelaten, via de ruimere goederenlift.' Onderzocht wordt nog of de liftknop op een paal voor de lift geplaatst kan worden, vertelt Stokhof. 'Die zit op een lastige plek om goed vanuit een rolstoel te kunnen bedienen.' Aangekomen op de bibliotheekvloer valt het hoogteverschil in plateaus direct op. Aan de zijkant loopt echter een hellingbaan, waardoor minder mobiele bezoekers op alle niveaus kunnen komen. Ook is er een trap die de plateaus met elkaar verbindt. De treden hebben duidelijke verlichting, voor mensen die minder goed kunnen zien. De verdiepingen in het gebouw zijn voor bezoekers in principe alleen per lift bereikbaar. 'Maar mensen die daar niet in durven, begeleiden we via ons besloten trappenhuis naar de etages.' In de theaterzaal is een ringleiding aangebracht en op de eerste rij is ruimte uitgespaard voor rolstoelen of scootmobiels. Studiecellen, werkplekken en café zijn gelijkvloers en makkelijk toegankelijk. 'Verder hebben we een verlaagde receptiebalie en verhoogde uitleenapparatuur waar je makkelijk onder kan rijden.'

Ander voorop
Hoewel over fysieke toegankelijkheid is nagedacht, erkent Stokhof dat niet alles in het gebouw optimaal is. 'We blijven daarom alert op signalen van onze bezoekers. Toegankelijkheidswensen bespreken we met de gemeente. Die is eigenaar en beheerder van het gebouw. Wij willen zo min mogelijk drempels opwerpen. Informatie is voor iedereen. Iedereen heeft recht zich te ontplooien en te ontwikkelen. Wij willen daar bij helpen.' Die klantgerichte houding is door de hele organisatie heen doorgevoerd. Niet alleen naar bezoekers, maar ook naar collega’s. 'Dat zijn interne klanten. Door zo met elkaar om te gaan in de backoffice en frontoffice, creëer je een vriendelijke cultuur. Het belang van de ander staat voorop.'

Gespecialiseerd
Die klantgerichte houding is onder andere terug te vinden in de speciale aanstelling van een bibliothecaris voor Aangepast Lezen. 'Zij geeft regelmatig informatie over visuele beperkingen en tips in het werkoverleg. Daardoor kunnen frontoffice-medewerkers deze beperking beter herkennen,' vertelt Erna Nieboer, Teammanager Frontoffice Stad. 'Wel zo handig, want voor deze klanten hebben we speciale leeshulpmiddelen te leen. Binnenkort stallen we die uit op de balie, om mensen te verleiden ze mee te nemen.' Er zijn ook enkele bibliothecarissen die meer dan gemiddeld kennis van dyslexie hebben. Zij zijn als leescoach actief op scholen en helpen bij het herkennen van deze leesbeperking. Ook adviseren ze over te gebruiken hulpmiddelen en welke boeken geschikt zijn. 'Aanvullend hierop beleggen de gespecialiseerde collega’s ook voorlichtingsbijeenkomsten en informatiemarkten voor onze bezoekers. We doen er alles aan om informatie voor iedereen toegankelijk te maken.'

Certificering
Nieboer is blij dat toegankelijkheid onderdeel is van de certificering van bibliotheken. 'Iedere bibliotheekmedewerker wil bezoekers gelijk behandelen en dezelfde toegang bieden tot informatie. Onafhankelijke certificering is het bewijs dat we daarin slagen.'

Tekst en foto: Martin Bobeldijk
I.s.m Stichting Certificering Openbare Bibliotheken

De eerste twee afleveringen in deze serie verschenen op 8 juni  en 11 juni.