De komst van een
Actieagenda (pdf) werd al aangekondigd bij het
verschijnen van de Innovatieagenda in november 2016. Toen werd gedacht aan januari 2017, maar het is
wat later geworden. De Actieagenda is gemaakt door de Samenwerkende POI’s Nederland (SPN) en de KB samen, in verband met artikel 16 van de
Wet stelsel openbare bibliotheekvoorzieningen (Wsob). Met elke provincie heeft afstemming plaatsgevonden over de wijze waarop de Actieagenda ‘bottom-up’ ingevuld kon worden. In een aantal gevallen gebeurde dat door middel van bijeenkomsten, zoals
in Utrecht. Een klankbordgroep bestaande uit alle organisaties en overheidslagen in het bibliotheek heeft ‘inhoudelijk gereflecteerd’ op concepten van de Actieagenda. Die reflecties zitten niet bij het stuk.
Overzicht innovaties
Op
Innovatiebieb.nl staat een overzicht van innovaties. Doel is om elkaar hiermee te inspireren. De lijst van innovaties is op verschillende manieren doorzoekbaar. Er zijn geen randvoorwaarden gesteld aan wat er op de site kan. De opgenomen innovaties kunnen zich dus in alle fasen van een innovatiecyclus bevinden (ideefase, experimentfase of fase van breed beschikbaar stellen). Ook kan het gaan om alle soorten van innovaties: stapsgewijze innovaties (ook wel ‘incrementele’ genoemd), productdoorbraak-innovaties (ook wel ‘disruptieve’), alternatieve vormen van dienstverlening of volledig nieuwe ondernemingen of bedrijfsmodellen. De resultaten van het programma
Route 2020 van de Vereniging van Openbare Bibliotheken (VOB) staan eveneens op de site (‘proeftuinen’ en ‘parels’), alsmede de door de
Innovatieraad met KB-geld gesubsidieerde innovaties.
Beoordeling optie toekomst
De Innovatieagenda
sprak nog over alleen opnemen van ‘onderzochte en erkende bibliotheekinnovaties’ en meldde: ‘Voor het bibliotheeknetwerk wordt een erkenningstraject ingericht. Doel is dat op grond van onderzoek, overleg en toetsing een status wordt toegekend in gradaties, van bijvoorbeeld “geregistreerd” tot “wetenschappelijk bewezen effectief”. In het najaar neemt de KB vanuit haar promotionele taak het initiatief tot het inrichten van een erkenningsproces voor bibliotheekinnovaties, mede op basis van vergelijkbare processen elders.’ Gerept werd ook over een erkenningscommissie bestaande uit ‘wetenschappers en
practicioners’, die onafhankelijk en gezaghebbend zouden zijn.
In de Actieagenda staat nu over dit onderwerp dat ‘een deel van de bibliotheeksector’ wel de wens heeft innovaties op die manier te laten beoordelen, maar dat er ‘op basis van ervaringen van andere databases’ voor is gekozen vooralsnog alles zonder meer op te nemen. Het beoordelen van innovaties is nu ‘een optie voor de toekomst’. De Actieagenda bevat wel als derde punt effectmeting. Daarvoor is een ‘
community of practice’ opgericht.
Vijftien communities
Het tweede punt van de Actieagenda is samenwerken in ‘
communities of practice’.
Op dit moment zijn het er vijftien, die
ingedeeld zijn volgens de vier prioriteiten van de Innovatieagenda: Bij ‘Jeugd & Onderwijs’ staan: 1.Doorgaande leeslijn 0-18 en 2. Mediawijsheid. Bij ‘Participatie & zelfredzaamheid’ worden als 3 en 4 vermeld communities met dezelfde naam (voorheen ‘Basisvaardigheden’ en ‘Maatschappelijke deelname’ genoemd). Bij ‘Persoonlijke ontwikkeling’ treffen we aan 5. Leven lang leren, 6.
Community Librarian Network (v/h Community en connectie) en 7. Werkplaats (v/h Technologie en makers). Bij prioriteit 4, ‘Verandering en verbreding klassieke bibliotheek’ staan 8. Digitale bibliotheek en digitalisering, 9. De (fysieke) Bibliotheek 3.0 en 10. Optimalisatie en transformatie. Naast de vier prioriteiten is er een kolom ‘Flankerend beleid’ opgenomen en die vermeldt als nummer 11 de al genoemde community rond effectmeting. Verder nog: 12. Conceptontwikkeling en open innovatie, 13. Marketing, 14. Kennisdeling en 15. Vakdeskundigheid.
Bijlage C (pagina’s 21 t/m 24) van de
Actieagenda geeft een beschrijving van de communities.
Iedereen kan meedoen
De Actieagenda meldt dat iedereen kan meedoen aan communities, ook marktpartijen. Deelname is voor geen enkele instelling verplicht. Er kunnen dus communities bij komen, maar ook weer verdwijnen. Het is niet de bedoeling dat communities bestaande samenwerkingsvormen binnen provincies vervangen, maar wel dat zij er een aanvulling op kunnen zijn.
Brochure
De KB heeft een
informatiebrochure (pdf) over Innovatiebieb.nl laten maken, waarin deze site wordt toegelicht. Het streven is om ‘een kritische massa aan innovaties’ beschikbaar te krijgen, bijvoorbeeld een honderdtal eind 2017. Op 27 juni 2017 waren het er 94.
De brochure noemt ideeën om Innovatiebieb.nl te promoten, zoals maken van ‘spin-offs’ van deze website die weer zorgen voor meer ‘traffic’ naar Innovatiebieb.nl zelf. Of elke maand een aansprekende innovatie in het ‘spotlight’ zetten. Of ‘inspirerende filmpjes’ maken. Ook wordt genoemd een maandelijkse column over één of meer innovaties in
Bibliotheekblad.
Tekst: Wim Keizer