Basisbibliotheken die vorig jaar geen subsidie aanvroegen (of wel aanvroegen, maar niet kregen) kunnen maximaal € 37.000 aanvragen. De aanvraag moet uiterlijk 1 september 17.00 uur ontvangen zijn. Het geld is bestemd voor deelname aan de informatie-infrastructuur van ´de landelijke digitale bibliotheek´, wat in elk geval inhoudt: gebruik van de gemeenschappelijke website-infrastructuur, de aansluiting op de Nationale Bibliotheek Catalogus en de aansluiting op het gemeenschappelijke centrale datawarehouse. Het geld moet uiterlijk 31 december 2012 besteed zijn. Met de regeling is ruim € 4,2 miljoen gemoeid (voor ca. 115 basisbibliotheken).
De bibliotheekorganisaties die vorig jaar al subsidiegeld ontvingen (de PSO’s, de WSF-bibliotheken een aantal basisbibliotheken), hebben via de nieuwe regeling uitstel gekregen tot 1 april 2012. De prestaties die de PSO’s moeten verrichten zijn in meer algemene termen omschreven, omdat zij niet overal zelf op aangesloten hoeven te zijn om het voor bibliotheken mogelijk te maken zich wel aan te sluiten.
Opdrachttaak SIOB
Zoals
eerder werd gemeld wil staatssecretaris Halbe Zijlstra op de OCW-innovatiegelden van € 20 miljoen een generieke korting van 2,2% in 2012 en 5% in 2013 toepassen. Dit betekent dat er ca € 18,6 miljoen overblijft. In dit bericht werd ook gemeld dat het kabinet eind 2010 heeft besloten de positie van het Sectorinstituut Openbare Bibliotheken (SIOB) te versterken door middel van een opdrachttaak op het gebied van digitale innovatie. ´Het SIOB zal deze taak vanaf 2012 uitvoeren; deze uitvoering biedt voldoende mogelijkheden voor positieversterking. Ik ben van plan deze taak ook in de periode 2013-2016 door het SIOB te laten uitvoeren,´ zo schreef de staatssecretaris.
Theo Bijvoet legde 28 juni uit dat dit betekent dat OCW geen rechtstreekse subsidies meer aan de Stichting Bibliotheek.nl (in 2010 en 2011 € 11,1 miljoen per jaar) zal verstrekken, maar de subsidie aan het SIOB zal geven met een opdrachttaak ten aanzien van de digitale bibliotheek (het SIOB geeft dan dus opdrachten aan de Stichting Bibliotheek.nl). Op Prinsjesdag vindt de begrotingsbehandeling voor 2012 plaats en zal blijken of de intenties gehandhaafd blijven.
Theo Bijvoet gaf ook aan dat ´de digitale bibliotheek´ een belangrijk punt in de voorgenomen wetgeving (voor na 2012, wanneer het Bibliotheekcharter afloopt) zal zijn. De verantwoordelijkheden van de overheden zullen worden vastgelegd. OCW voelt zich verantwoordelijk voor de infrastructuur (en thans nog iets meer: door Theo ´infrastructuur-plus´ genoemd). De bibliotheken worden zelf geacht de content te regelen en te betalen. Wat Hans van Velzen (Openbare Bibliotheek Amsterdam) later op de middag bracht tot de uitspraak dat bibliotheken er erg gebaat bij zijn als in wetgeving wordt vastgelegd dat bibliotheken e-books mogen uitlenen.
Stand van zaken zes onderdelen
Dennis Eijsten, manager Innovatie bij Bibliotheek.nl, liep in vogelvlucht door de stand van de productrealisatie. Hij deed dat aan de hand van de zes door Bibliotheek.nl voor de digitale infrastructuur benoemde focusgebieden, te weten 1. Presentatie (met o.a. de White label website-infrastructuur), 2. Zoeken (met o.a. de Nationale Bibliotheek Catalogus), 3. Vinden, 4. Bestellen, 5. Leveren en 6. Klantgerichtheid (met o.a. het datawarehouse).
Oplevering vindt plaats in vier releases (1. mei 2011, 2. augustus 2011, 3. oktober 2011 en 4. januari 2012), waarvan de eerste twee intern bij Bibliotheek.nl zijn en die van oktober en januari het instapmoment nummer 1 respectievelijk nummer 2 voor de bibliotheken vormen. In een uitgedeelde update van het jaarplan 2011 staat wat er bij welke release wordt opgeleverd.
Meer over de planning van oplevering en implementatie staat in het Jaarplan 2011 en de genoemde update. Zie daarvoor de
desbetreffende pagina op de site van Bibliotheek.nl.
Bij instapmoment nr. 1 (oktober) is het mogelijk aangesloten te worden op de ´Website as a Service´ (WaaS), hetzij direct hetzij via een mix (waar voor gekozen kan worden als een bibliotheek eigen webfunctionaliteit heeft die nog niet via de WaaS beschikbaar komt. Het eigen content managementsysteem – CMS – blijft dan nog even functioneren. Deze oplossing is wel duurder). De eerste versie van de WaaS sluit aan op de lokale catalogus, maar nog niet op de Nationale Bibliotheek Catalogus. Alle eigen titels zijn normaal opvraagbaar, maar de aanwezigheid in andere bibliotheken kan nog niet worden gepresenteerd. Deze aanwezigheid zal pas volledig zijn als de bezitssynchronisatie die moet plaatsvinden helemaal is uitgevoerd, in 2012.
Bij instapmoment 2 (januari 2012) omvat de WaaS veel meer widgets. Dan heeft de bibliotheek de beschikking over een volwaardige website die meer functionaliteit biedt dan de meeste bestaande bibliotheekwebsites. Vanaf dat moment kan de bibliotheek ook de beschikking krijgen over de NBC, de landelijke collectie van titels, en kan men zien waar die beschikbaar zijn (pas volledig na de bezitssynchronisatie).
Biblitheek.nl wil dan ook de eerste landelijke publieksacties lanceren.
In 2012 worden er veel meer widgets ontwikkeld en wordt er verder gewerkt aan de infrastructuur.
Zie voor meer informatie de publicatie
Aansluiting op Bibliotheek.nl (PDF).
´Zoeken´ enigszins achter
Dennis Eijsten gaf in
zijn presentatie (PDF) aan welke onderdelen op het eigen Bibliotheek.nl-schema liggen en welke achter blijven. ´Zoeken´ (met de NBC en de Open Index) loopt enigszins achter. In april werd er een betaversie (proefversie) van de NBC gekoppeld aan het GGC (Gemeenschappelijk catalogiseersysteem van OCLC). Voor de Open Index is er samenwerking met de Koninklijke Bibliotheek. Met name de onderhandelingen in het Consortium Gemeenschappelijke Informatie-infrastructuur (GII) zijn belangrijk. (Zie ook het op
deze site gepubliceerde artikel over het Visiedocument van de Stuurgroep GII).
Wat het onderdeel Klantgerichtheid betreft, gebruikt Bibliotheek Rotterdam al het ontwikkelde systeem voor CRM-business-tot-business (Customer Relationship Management), o.a. voor scholen. Over de opzet van het Datawarehouse komt een second opinion door Atos Origin. Wat de G!ds betreft, komt er samenwerking met de Stichting PSO’s.
Organisatie Bibliotheek.nl
Dennis meldde dat binnen de organisatie van Bibliotheek.nl zelf wordt gewerkt aan verdere kennisopbouw en aan vervanging van ingehuurde externen door vaste medewerkers en managers. De organisatie-opzet wordt toegespitst op de kerntaken: Innovatie & implementatie, technisch & functioneel beheer (in samenwerking met de PSO’s), content management en marketing management.
De implementatie zal beginnen met de bibliotheken die vorig jaar OCW-subsidie ontvingen en bij voorkeur provinciegewijs, onder coördinatie van de PSO’s, worden aangepakt.
Verhouding met leveranciers
De presentatie riep weinig vragen op. Op de vraag hoe de verhouding is met de leveranciers van de huidige systemen, zei Dennis dat Bibliotheek.nl probeert de ontwikkelingen voor alle partijen (Bibliotheek.nl en leveranciers) aantrekkelijk te maken. Nan van Schendel (voorzitter van de VOB-commissie digitale bibliotheek) wilde daar wat meer verheldering over, in relatie tot de NBC. Dennis gaf toe dat Bibliotheek.nl voor leveranciers die ook de opbouw van catalogi in hun businessmodel hebben een concurrent is. ´Dat is een gespreksonderwerp. Je kunt focussen op de tegenstellingen, maar je kunt ook kijken naar de gemeenschappelijke belangen. Daar zijn we over aan het onderhandelen en er is een wil het op te lossen. Hier laat ik bij, want anders krijg ik een tegengesteld effect.´
Vraaggesprek
Diederik van Leeuwen, de nieuwe directeur van Bibliotheek.nl, hield een vraaggesprek met Gerard Reussink (Bibliotheek Rotterdam) en Hans van Velzen (OBA). Beide bibliotheken gaan (nog) niet over op de nieuwe landelijke huisstijl, om binnen de gemeente het eigen gezicht te kunnen houden. Gerard zei blij te zijn dat Bibliotheek.nl nu in de uitvoeringsfase komt. Duidelijk is dat het om gecompliceerde ontwikkelingen gaat. Ook Hans vond het overzicht van Dennis imponerend. Hij achtte het ook wel nodig, want het afgelopen jaar heeft hij meer last dan gemak gehad van Bibliotheek.nl. ´Ik zat in een spagaat met Infor (systeemleverancier van OBA – wk), want we wilden doorontwikkelen, maar we wisten niet hoever Bibliotheek.nl was. Ik wilde graag duidelijkheid. Ik ben blij dat er nu een boekje is waarin staat wat er wanneer aankomt.´ Diederik zei dat er steeds updates zullen komen. Ook wordt alles wat nu bestaat nog functioneel gehouden zolang het nodig is. Gerard vroeg begrip voor de aparte positie van een gemeentelijke bibliotheek in een grote stad en zei blij te zijn met de widgets. Hij heeft in gemeentelijk verband ook zaken laten ontwikkelen die hij aan het land kan aanbieden, zoals online lid kunnen worden. Zijn bibliotheek maakt, als gemeld, gebruik van het door Bibliotheek.nl ontwikkelde CRM-systeem.
Hans van Velzen zei blij te zijn dat Bibliotheek.nl nu goed op stoom komt en reikhalzend uit te zien naar de widget store. Hij kan ook zaken delen, zoals een last-minute-ticketshop. Zijn pleidooi was wel niet te veel winkeltje naar elkaar te spelen, maar gewoon te delen. Wat de huisstijl betreft, zei hij sinds 2007 veel geïnvesteerd te hebben in de nieuwe OBA-huisstijl en die niet zo maar uit handen te geven. Maar de door Bibliotheek.nl ontwikkelde eregalerij van e-books staat in de landelijke huisstijl op de OBA-site, op een prominente plek, onder het blog van hemzelf. Hij noemde die eregalerij erg mooi en hield het al eerder vermelde pleidooi om wettelijk vast te leggen dat bibliotheken het recht hebben e-books uit te lenen. Ook Gerard zei te trappelen om met e-books verder te kunnen.
Zijn waar de gebruiker is
Ernst-Jan Pfauth, chef internet bij NRC Media, liet zien hoe oude en nieuwe werelden (in zijn geval van kranten) gekoppeld kunnen worden. Hij was als blogger gevraagd om bij
NRC in dienst te komen. Hij ried aan om dáár op internet te zijn waar je (potentiële) bezoekers zijn, zoals Foursquare. Ook al zijn het er misschien nog weinig, toch moet je er wel mee experimenteren, zodat je er begrip voor krijgt en er vertrouwd mee raakt. Daar zou toch zeker iemand in de bibliotheek elke dag minimaal een uur mee bezig moeten zijn.
Afscheid Peter van Eijk
Aan het eind van de middag was er gelegenheid afscheid te nemen van Peter van Eijk, bouwheer en interimmanager van Bibliotheek.nl.
Het papieren
Bibliotheekblad nr. 8 (30 juni) bevat een interview met hem.
Bezoekers konden 28 juni meenemen wat van Bibliotheek.nl echt zicht- en tastbaar klaar is: ballpoints in de huisstijl, mooi gedrukte boekjes en brochures.
Op de site van Bibliotheek.nl staat een
impressie van de middag.
Tekst: Wim Keizer
Foto's: Gerrit Serné