Was Einstein dyslectisch?

Voor de groep blinden en slechtzienden worden producten gemaakt, die ook voor anderen een goed hulpmiddel kunnen zijn om met plezier te lezen en kennis op te doen. Pamela Deponio (University of Edinburgh) gaf een heldere uiteenzetting over dyslexie en leerproblemen (PDF) en later vulde Annemie Desoete (Ghent University) dat nog aan.

Zij lieten zien dat de verschillende oorzaken van lees- en leerproblemen keurig in kaart gebracht zijn. Voor al die problemen zijn namen bedacht (zoals dyslexie, dyspraxie, dyscalculia, ADHD) en worden programma’s opgezet om kinderen verder te helpen om de tekorten te compenseren. Want, zo betoogde Deponio: de lees- en leerproblemen die kinderen hebben, leiden vaak af van de goed ontwikkelde andere intelligenties die zij ook hebben.
Onderzoek heeft aangetoond dat lees- en leerproblemen zeer vaak in combinaties voorkomen. Ze hebben gemeenschappelijke kenmerken. Niet of slecht kunnen lezen, maakt het moeilijk om kennis tot je te nemen, ook als je intelligent bent. Dyslectische kinderen hebben vaak een grote potentie, die gemakkelijk wordt vergeten. Er zijn prima architecten die dyslectisch zijn; wanneer de linker hersenhelft matig werkt, is de rechterhelft vaak beter ontwikkeld: de artistieke aanleg is dan veel groter.
Kinderen hebben vaak een meervoudig probleem en de behandelaars focussen te veel op één soort probleem, waardoor lang niet het maximum wordt bereikt van wat mogelijk is. Een kind dat niet op al zijn mogelijkheden wordt aangesproken, ontwikkelt die ook niet optimaal. Dat zou kunnen betekenen dat veel meer mensen baat kunnen hebben bij het gebruik van (bijvoorbeeld) aangepast lezen. Vooral de ontwikkeling van nieuwe toepassingen maakt het gebruik van deze producten gemakkelijker.

Maar we zijn er nog niet helemaal. De definitie van wat een leesbeperking is, moet worden geüpdate en de mensen moeten de producten kunnen vinden. Soms moeten ze daarbij geholpen worden. De spiegel daarvan is dat het niet eenvoudig is die groep actief te benaderen, vooral omdat ze niet meteen opvallen.

Voor alle duidelijkheid: Einstein was intelligent, maar of hij dyslectisch was, daar zijn de geleerden het niet over eens. Daar zijn we ook in deze interessante preconference niet uitgekomen.

Tekst: Gerard van Dijk, programmamanager SIOB
 
Alle presentaties van de preconferentie Let’s Read: Reading and Print Disabilities in Young People zijn te vinden op de IFLA-website.