'Het boek heeft het verleden en de toekomst'

Eppo van Nispen, directeur CPNB, bij de aftrap: 'Wie leest er nog boeken? Die vraag hoor ik vaak, maar dat is echt volstrekte onzin. De waarde van het boek valt nauwelijks te overschatten. Het boek is de basis van onze maatschappij. Nederland is dit jaar, samen met Vlaanderen, gastland op de Frankfurter Buchmesse. Een hoogtepunt om met elkaar te vieren. Maar ook anderszins gaan we in 2016 de betekenis van het boek beter voor het voetlicht brengen. Zo komt er een benefietvoorstelling voor vluchtelingen, wordt de Airport Library op Schiphol heropend, en worden ergens in het land door auteurs bomen geplant in het zogeheten Schrijversbos. Bovendien gaan we in de periode van april tot en met september met het publiek op zoek naar het belangrijkste boek van Nederland. Welk boek dat voor mij persoonlijk is? Ik zou het zo niet een twee drie, kunnen zeggen, daarvoor schieten er op dit moment te veel titels door mijn hoofd.'

Schrijver en columnist Nico Dijkshoorn had minder moeite met de vraag: 'Als ik twee levensveranderende boeken moet noemen, dan denk ik aan Op weg naar het einde van Gerard Reve en de Dagboeken van Cees Buddingh'. Ook De avonden van Reve heeft diepe indruk op mij gemaakt. Door zijn teksten legde hij een troostende arm om mij heen. Als puber begreep ik dat iemand mij begreep. De schrijver had mij betoverd. Ik leerde dat schrijven een vak was. Daarom was ik ook zo blij dat ik dertig jaar geleden mijn vervangende dienstplicht mocht doen in de bibliotheek van Amstelveen. Ik leerde er nieuwe schrijvers kennen, zoals Johnny van Doorn, en besefte dat iedereen die met boeken werkt een gouden medaille verdient. Nog altijd vragen journalisten mij of die periode toen ik in de bieb werkte geen saaie tijd was, maar dat was het allerminst. Ik zou wel iets kunnen roepen dat die journalisten graag willen horen, maar dat doe ik niet, omdat het zou aanvoelen als verraad.'

Jet Bussemaker, minister van OCW: 'Welk boek de meeste indruk op mij heeft gemaakt? Dan denk ik toch in eerste instantie aan Multatuli's Max Havelaar. Maar in zijn algemeenheid zie ik lezen als een feest. Op donkere winterse dagen als deze kom ik het liefst in de bibliotheek of in de boekhandel. Op een paar vierkante meter liggen daar perspectieven op nieuwe werelden rug aan rug. Boeken bieden de ruimte om onszelf te verliezen in de gedachten van anderen. Een boek dat ook onuitwisbare indruk op mij heeft gemaakt is Bernlefs Hersenschimmen. Het beklemmende gevoel waarmee de hoofdpersoon Maarten Klein door de wereld laveert, is mij lang onder de huid blijven zitten. Nu leest mijn dochter dat boek en ervaart zo wat dementie met een mens doet. To Kill a Mockingbird van Harper Lee is ook zo'n boek dat generaties mensen heeft geraakt. Ik onderschrijf de woorden van Eppo van Nispen: het boek heeft het verleden en de toekomst. De activiteiten die ontplooid worden in het Jaar van het Boek zie ik als prachtige voornemens. Laten we met z'n allen ambassadeurs van het boek zijn. Geef boeken weg aan anderen, zoals vluchtelingen. Zet een weggeefbibliotheekje in je voortuin en laat anderen delen in het leesplezier dat je zelf hebt ervaren, zodat niet alleen dit jaar maar elk volgend jaar een jaar van het boek wordt.'

Tekst en foto: Eimer Wieldraaijer