Cultuurconnect werd begin 2016 opgericht met als doel om de lokale cultuursector te ondersteunen bij digitale innovatie. Met hun jonge en vernieuwende uitstraling weten ze de Vlaamse culturele sector langzaam maar zeker in beweging te krijgen in de richting van digitale innovatie. Ze steken onder meer
het verhaal over digitale vernieuwing in een aantrekkelijk jasje en verbinden de juiste mensen met elkaar tijdens inspirerende bijeenkomsten.
Familiefeestje
Kennelijk slaat deze aanpak goed aan bij de Vlaamse culturele sector. De opkomst voor de
babyborrel van Cultuurconnect was groot, er waren meer dan 300 inschrijvingen. Een babyborrel vier je thuis, en dus was de complete Vlaamse familie van cultuurcentra en bibliotheken bij het hoofdkwartier van Cultuurconnect in Brussel te gast. Dat betekende alleen wel, net als bij een echt familiefeestje: weinig zitplaatsen. Desondanks was de sfeer opgewekt en symbolisch klopte het staan ook: Vlaamse bibliotheken en cultuurcentra hebben lang genoeg onderuit gezeten om over de toekomst te dromen, het is tijd om de handen uit de mouwen te steken.
Topkwaliteit
Volgens de
keynotespeaker, de Nederlandse onderzoekster
Renske de Groot (pdf), is het heel goed mogelijk om volgende week al met digitale innovatie te beginnen. De technologie is bijvoorbeeld al veel minder duur (voor een paar honderd euro koop je al een 360 graden camera waarmee je je eigen
virtual reality-filmpje kunt maken). De Groot gaf een flink aantal inspirerende voorbeelden van technologie die de cultuursector kan inzetten. Bibliotheken kunnen bijvoorbeeld vandaag al starten met het inzetten van lokale bloggers, of
Aurasma gebruiken voor boekbesprekingen.
Maar de kern van haar verhaal was dat technologie vooral een middel is. Volgens Renske de Groot is ‘technologie een belangrijk element om een fantastische culturele ervaring te beleven. Evenementen met technologische ondersteuning van topkwaliteit trekken meer bezoekers, en bovendien blijven ze langer en delen ze meer.’ Technologie zal volgens De Groot ‘de kern van cultuur niet vervangen’. Aan het begin van haar lezing stelde ze daarom een prikkelende vraag die vernieuwers bij digitale innovatie in het achterhoofd moeten houden: ‘Als technologie het antwoord is, wat is dan de vraag?’
Bij digitale innovatie is het volgens Renske de Groot belangrijk om je af te vragen welke verbeteringen zin hebben en welke niet. Technologie die de werkelijkheid opnieuw definieert, heeft volgens Renske de Groot de meeste invloed. Als voorbeeld noemde ze het verschil tussen een tekenles met potlood op papier, of digitaal met Paint. Dat laatste heeft weinig innoverend effect. Maar een app die een tekening in 3D tot leven kan wekken, geeft een hele nieuwe betekenis aan het begrip ‘tekenen’.
Verlanglijstje
Na de openingslezing stelde Bart Beuten, directeur van Cultuurconnect,
de zestien winnende projecten voor. Volgens Beuten hadden bibliotheken en culturele centra boven verwachting gereageerd op de projectoproep die Cultuurconnect in januari 2016 had gedaan. Er waren
69 projectideeën ingediend door 77 instellingen (bestaande uit 23 bibliotheken, 15 cultuurcentra, 24 cultuur- of vrijetijdsdiensten en 12 samenwerkingsverbanden). De zestien geselecteerde projecten krijgen ondersteuning van Cultuurconnect (met mankracht en financiële middelen) bij het realiseren van hun lokale plannen voor digitale, culturele vernieuwing.
Na de toespraken kon het publiek de projecten bekijken tijdens een virtuele tour, of persoonlijk vragen stellen aan de bedenkers. Sommige projecten zoals de
Recommendation Engine, staan al lange tijd op het verlanglijstje van veel Vlaamse bibliotheken. Ze zullen nog even geduld moeten hebben. Pas als de app voldoende is getest én succesvol is gebleken in de deelnemende gemeenten rond Brugge, zal het project worden opgeschaald naar Vlaams niveau.
Toekomstmuziek
Op lange termijn is het de bedoeling dat alle Vlaamse bibliotheken en cultuurcentra de vruchten zullen plukken van deze zestien lokale projecten. Bij succes moeten ze opgeschaald kunnen worden en beschikbaar komen voor de hele sector. Het project
Arcadegames dat men in Antwerpen samen met jongeren gaat realiseren, loopt daar alvast op vooruit met het plan om rond te gaan reizen door heel Vlaanderen. Ook de
Makerspaces die ze met een groep van negen bibliotheken en cultuurcentra rond Kortrijk willen ontwikkelen, zullen vast veel belangstelling trekken. Een plek waar mensen digitale technieken kunnen leren om samen culturele producties te maken, klinkt nog als toekomstmuziek, maar wellicht is dat over niet al te lange tijd een realiteit.
Cultuurprijs
Aan het eind van de middag was het podium voor minister van cultuur Sven Gatz. Die zijn
commitment al had getoond door vrijwel de hele middag aanwezig te zijn en door zijn bereidheid om direct vragen te beantwoorden aan zijn eigen presentatietafeltje. Na zijn speech, waarin hij Cultuurconnect persoonlijk feliciteerde en succes wenste,
overhandigde hij de tweejaarlijkse Vlaamse Cultuurprijs. Deze keer ging de prijs naar
COMEET, een lokaal samenwerkingsproject van veertien gemeenten in de regio Meetjesland, ten noorden van Gent. Volgens de minister ‘onderstreept COMEET het belang van samenwerking, ondersteuning, versterking en begeleiding van het lokaal cultuurbeleid over verschillende gemeenten heen.’
Met deze prijs voor een lokaal project werd naast de nadruk die de hele middag op digitale vernieuwing lag, ook de andere pijler van de strategie van het Vlaamse cultuurbeleid onderstreept. En dat is ook de strategie die we van Cultuurconnect kunnen blijven verwachten: lokaal en digitaal.
Tekst: Elselien Dijkstra
Foto met dank aan Cultuurconnect