HomeRubriekenArtikel
voetnoot

Prestigieuze bibliotheken van Nederlandse architecten geopend

Bart Janssen
13-11-2017
Prestigieuze bibliotheken van Nederlandse architecten geopend
Kort na elkaar zijn onlangs in het buitenland twee nieuwe prestigieuze bibliotheken geopend die ontworpen zijn door Nederlandse architecten. Het gaat om de Binhai Library in de Chinese stad Tianjin, ontworpen door MVRDV, en de Nationale Bibliotheek van Qatar, een ontwerp van Rem Koolhaas.
De bibliotheek in de Chinese miljoenenstad Tianjin (circa 15 miljoen inwoners) biedt plaats aan 1,2 miljoen boeken. Het ontwerp is van MVRDV, het Nederlandse architectenbureau van Winy Maas dat onder andere ook verantwoordelijk is voor het ontwerp van de Boekenberg in Spijkenisse (die dit jaar overigens haar vijfjarig bestaan vierde). Volgens MVRDV wordt de bibliotheek op social media en in de Chinese media nu al bejubeld als een van de meest futuristische ter wereld en als de mooiste bibliotheek van China. Zo spreekt CCTV van een ‘schitterende bibliotheek die direct een online hit is geworden’.

Tianjin Library 1 Tianjin Library 2
Tianjin Library 3 Tianjin Library 4
Tianjin Binhai Library

De bibliotheek, met een vloeroppervlak van bijna 34.000 vierkante meter, ligt in het culturele centrum van het district Binhai van Tianjin en maakt deel uit van een cluster van vijf cultuurgebouwen. De gebouwen zijn verbonden door wandelpaden onder glazen luifels, ontworpen door het Duitse architectenbureau GMP, dat ook het masterplan heeft gemaakt. Binnen dit masterplan kreeg MVRDV een strikt volume waarin het bibliotheekprogramma moest worden ondergebracht. Het gebouw moet niet alleen fungeren als een educatief centrum maar ook als een verbindende ruimte tussen een park en het cultuurdistrict.

Het meest in het oog springende element in het ontwerp van MVRDV is het bolvormige auditorium - The Eye genoemd - midden in het grote atrium. Daaromheen plooien zich van vloer tot plafond golvende boekenkasten die zich als terrassen tegen de wanden bevinden en die tegelijkertijd fungeren als trappen en zitplaatsen. MVRDV spreekt op haar website van ‘Terraced bookshelves which echo the form of the sphere create an interior, topographical, landscape whose contours reach out and wrap around the façade. In this way, the stepped bookshelves within are represented on the outside, with each level doubling up as a louvre’.
 
The Eye
The Eye

Het gebouw heeft vijf verdiepingen waar verschillende educatieve faciliteiten te vinden zijn. Vanaf de begane grond hebben bezoekers toegang tot onder meer leesruimtes voor kinderen en ouderen, het auditorium en via de ‘boekenterrassen’ tot de hogere verdiepingen. In de kelder zijn serviceruimtes, boekenopslag en een groot archief te vinden. Op de eerste en tweede verdieping zijn vooral boeken, studieruimtes en loungeruimtes te vinden. De bovenste verdiepingen bieden ook plek aan vergaderzalen, kantoren, computer- en audioruimtes. Het dak biedt twee patio's.
 
Tianjin Library 6 Tianjin Library 5 Tianjin Library 8
Tianjin Binhai Library

In een persbericht omschrijft Winy Maas van MVRDV de bibliotheek als een grot, een doorlopende boekenplank. ‘The Tianjin Binhai Library interior is almost cave-like, a continuous bookshelf. Not being able to touch the building’s volume we “rolled” the ball shaped auditorium demanded by the brief into the building and the building simply made space for it, as a “hug” between media and knowledge. We opened the building by creating a beautiful public space inside; a new urban living room is its centre. The bookshelves are great spaces to sit and at the same time allow for access to the upper floors. The angles and curves are meant to stimulate different uses of the space, such as reading, walking, meeting and discussing. Together they form the "eye" of the building: to see and be seen,’ aldus Maas.

De bibliotheek is in slechts drie jaar gerealiseerd. Door het strakke bouwschema is een essentieel onderdeel van het concept geschrapt, zo meldt MVRDV, namelijk de toegang tot de bovenste boekenkasten vanuit de kamers achter het atrium. De beslissing voor deze aanpassing werd lokaal genomen, tegen het advies van MVRDV in, zo benadrukt het architectuurbureau, en heeft de bovenste schappen vooralsnog onbereikbaar gemaakt. In de toekomst kan het volledige ontwerp nog worden gerealiseerd, maar tot die tijd stellen geperforeerde aluminiumplaten met afbeeldingen van boeken de bovenste planken voor.

Dit filmpje geeft een impressie van de bibliotheek.

Update 4 december: 
In de weken na de opening van de Tianjin Binhai Library klonk er overigens in toenemende mate kritiek op over de nieuwe bibliotheek, waarvan het ontwerp volgens de criticasters vooral gericht zou zijn op uiterlijk vertoon en minder op het praktische gebruik. De bibliotheek wordt onder andere 'fake' genoemd en 'a sham'. De golvende boekenplanken in de spectaculaire hal zouden nauwelijks echte boeken bevatten en de achterwand zou beplakt zijn met een print van boeken. De bibliotheek biedt plaats aan 1,2 miljoen boeken, maar beschikt nu nog slechts over een collectie van 200.000 boeken die vooral te vinden zijn in meer 'klassieke' ruimtes die grenzen aan de centrale hal. Volgens de adjunct-directeur van de bibliotheek is die centrale hal - anders dan MVRDV suggereert - ook nooit bedoeld geweest om de collectie onder te brengen. In het door de autoriteiten goedgekeurde plan wordt uitdrukkelijk vastgelegd dat het atrium alleen gebruikt mag worden als verblijfs- en ontmoetingsruimte, om te lezen, te zitten en discussies te voeren. 'We can only use the hall for the purposes for which it has been approved, so we cannot use it as a place to put books,'  aldus deputy director Liu Xiufeng. Bovendien blijken de ongelijkvormige trappen te leiden tot heel wat struikelpartijen, aldus de Daily Mail. De buzz rondom de spectaculaire nieuwe bibliotheek heeft echter wel geleid tot een verviervoudiging van het aantal uitleningen en 15.000 bezoekers per weekend. (Zie ook dit filmpje. In deze lange reportage over de Tianjin Binhai Library (waarvan overigens de eerste twee minuten overgeslagen kunnen worden en bepaalde stukken een zeer slechte geluidskwaliteit hebben) wordt in een interview met een van de Chinese architecten die meewerkten aan het onderwerp ook ingegaan op de vraag waarom er in het atrium nauwelijks echte boeken te vinden zijn en waarom er vooral sprake is van 'nepboeken'. Dat blijkt mede te maken te hebben met veiligheidsvoorschriften van de brandweer.)
 
Qatar National Library
Qatar National Library

Een andere prestigieuze bibliotheek van een Nederlandse architect die onlangs haar deuren opende is de nieuwe Qatar National Library in Education City in Doha, een ontwerp van OMA, het bureau van Rem Koolhaas, die eerder onder andere de bibliotheek van Seattle ontwierp.

‘The opening of the QNL building is a landmark achievement for the cultural and education landscape in Qatar. QNL is a place where everybody can learn, collaborate, and create. (...) Qatar National Library aims at catering everyone in the community. The collection includes books of 17 to 20 languages. Also with time we will bring new additions to the collection depending on the demand,’ aldus woordvoerders van de Qatar National Library.

De Qatar National Library heeft een vloeroppervlak van ongeveer 45.000 vierkante meter en biedt plaats aan ruim een miljoen boeken en oude handschriften. De Qatar National Library omvat onder andere de Heritage Collection, met zeldzame historische landkaarten, foto’s, boeken en handschriften die betrekking hebben op de Arabische en islamitische cultuur, en biedt verder een wetenschappelijke bibliotheek en eveneens een openbare bibliotheek die open staat voor de gehele lokale gemeenschap. Tot de laatste behoort ook een kinder- en jeugdbibliotheek met meer dan 150.000 boeken. Al Jazeera maakte een reportage over de Qatar National Library waarin met name aandacht besteed wordt aan de kinderafdeling, die door het hoofd van de afdeling wordt omschreven als een ‘noisy place’ waar kinderen kunnen leren door te spelen, onder andere door in aanvulling op boeken speelgoed aan te bieden. De jeugdafdeling voor tieners van 13-18 jaar biedt behalve een collectie van ruim 30.000 boeken ook computerlabs, interactieve leermiddelen en een speciale ruimte voor specifiek op de jeugd gerichte evenementen, aldus een persbericht van de bibliotheek.

De Qatar National Library biedt verder naast de collecties nog talloze studieruimtes, een auditorium met 150 zitplaatsen, computerlabs, expositieruimtes, een ‘writing centre’ en Innovation Stations, met apparatuur als 3D-printers en met muziekinstrumenten.

De Qatar National Library heeft op Facebook een filmpje geplaatst waarin het nieuwe gebouw getoond wordt.

De officiële opening van de Qatar National Library vindt naar verwachting plaats in maart 2018.
 
Foto's Tianjin Binhai Library: © Ossip van Duivenbode



Reacties op dit artikel (0)

Er zijn nog geen reacties.

Schrijf een reactie

Naam
E-mailadres (?)
Reactie
 

Gerelateerde informatie

Gastblog

Stromatolieten Wim Keizer

Stromatolieten zijn qua uiterlijk de meest oninteressante verschijnselen ter wereld, maar qua betekenis juist de boeiendste die je kunt bedenken, namelijk bewijzen van de oudste vormen van leven op aarde: 3,5 miljard oud, ontstaan op een kwart van de geschiedenis van de aarde. Ik zag ze in 2000 in de... Lees verder