Het boek, sinds de incunabelen en postincunabelen, bezig aan een steile opmars, aan het einde van het tweede millennium culminerend in een ware boekenberg. Boeken leken het eeuwige leven te bezitten, maar in de slipstream van het derde millennium, ergens op een militair oefenterrein nog wel, doemde in de bocht een nieuw fenomeen op: internet, toen nog met hoofdletter I. Als een reusachtige spin weefde het haar wereldwijde web en slokte het eerst brieven op, vervolgens telefoonboeken en encyclopedieën, later raakten informatieve boeken verstrikt tussen haar draden en uiteindelijk doet het insect met het ontelbare aantal poten verwoede pogingen om ook de romans in te spinnen.

Zelf had ik tien jaar geleden al het einde van het papieren boek voorspeld, maar kijk, ondanks al het virtuele geweld is het er ook in het derde millennium nog. Springlevend. Het weert zich als een held in de orkanen die door het medialandschap razen, het draait en keert zich als een windhaan hoog op een toren en kraait vrolijk mee met de nieuwe winden. Van Davidsfondsboekjes met nog open te snijden katernen ging het naar hardback, van paperback naar beterback, naar pop-upboek, voel- en snuffelboek en thans draait het zich nog een keer om als dwarsligger. En ook virtueel levert het zich roekeloos over aan de nieuwe media, die het steeds weer in haar hoekige keurslijf dwingen: in een notebook, e-reader, iPad en al die andere tabletachtige gedaanten.

Wie boek zegt, zegt ook bib, toch zeker in België sinds de wet Destrée, anno 1921. Net als het boek is de bib een kameleon en doet ze gevaarlijke dingen. Na de Franse boekengolf in de vooroorlogse jaren kwam ze aanzetten met Vlaamse filmkes en Davidsfondsboekjes, stoute boeken volgden, zoals die van Dik Trom, Pietje Bell en Pippi Langkous, eind jaren tachtig durfden sommige bibliotheken het aan stripverhalen (!) in hun rekken op te nemen. En alsof dat nog niet erg genoeg was, maakten lp’s hun opwachting, cd’s, cdi’s, video’s, dvd’s, blu-rays en recent ook nog eens dwarsliggers! Onversaagd betrad de bib nieuwe strijdtonelen. Ze deed aan uitbreidingsactiviteiten, ze nodigde gevaarlijke mensen als schrijvers en popartiesten uit en het scheelt tegenwoordig niet veel of ze speelt zelf voor cultureel centrum.

In Leuven transformeert de boekerij zichzelf as we write in een heuse belevenisbibliotheek, met alle risico’s van dien. Maar ook in andere steden en dorpen raast de bib anno 2012 voort op en naast de rollercoaster van de immer veranderende maatschappij en speelt ze de held van de dag, de week, het jaar, de eeuw, het derde millennium. Als dat maar goed blijft aflopen…

Ivo Dekoning
Bibliotheek Tweebronnen, Leuven

Zie ook het interview met Danie de Sadeleer, directeur van Bibliotheek Leuven: 'Bibliotheek Leuven: "Wij leven mee op het ritme van de stad"'

Voor een fotoserie met foto's van Bibliotheek Leuven, zie hier.