Maar het werd ineens heel bijzonder, want aan het slot maakte de Utrechtse Commissaris van de Koningin, Roel Robbers, bekend dat de NVB zich vanaf 16 november Koninklijk mag noemen! Een terechte, maar ook verwachte bekroning van Hare Majesteit: honderdjarigen van vlees en bloed krijgen van haar steevast een felicitatiebrief en instellingen van die leeftijd mogen zichzelf voortaan afficheren als koninklijk. Mits ze serieus en belangrijk genoeg zijn, natuurlijk.

Tegelijkertijd met de vreugde over zoveel koninklijke bijval, sloeg echter meteen de schrik toe. De naam! Want hoe kort je nu Koninklijke NVB af? En hoe moet die honderdjarige krasse knar dan voortaan door het leven? Juist en dat wil natuurlijk niemand. Nog afgezien van het feit dat wij dan Michel Wesseling zouden moeten inruilen voor Louis van Gaal. Paniek! En dus werd spontaan besloten om op zoek te gaan naar een andere naam en werd een prijsvraag uitgeschreven. En toen mochten de KNVB-leden kiezen uit één van de volgende inzendingen:
- KNVI: Koninklijke Nederlandse Vereniging van Informatieprofessionals
- KNVIB: Koninklijke Nederlandse Vereniging van InformatieBeheer, -Bemiddeling en -Beleid
- KNVIP: Koninklijke Nederlandse Vereniging van Informatie Professionals
- KVI: Koninklijke Vereniging van Informatieprofessionals
- KVIP : Koninklijke Vereniging van Informatie Professionals
Ik moest even naar adem happen toen ik dit treurige rijtje zag: wie verzint er nu zoiets? Welke honderdjarige verandert zijn naam? Dat doen puberende meisjes. Welk zelfbeeld zit daarachter? Maar een nog belangrijkere vraag lijkt mij waarom in godsnaam de ‘bibliothecaris’ is vervangen door zo’n middenstandsterm als ‘informatieprofessional’.

Wat is er mis met ‘bibliothecaris’? Dat is tenminste in alle beschaafde landen van de wereld een respectabel beroep, dat je ook verder niet hoeft uit te leggen. Terwijl ik zeker weet dat de misverstanden gaan ontstaan als je jezelf ‘informatieprofessional’ noemt. Je hebt dan bijvoorbeeld het lef om de wereld in onze hoogtechnologische en geëmancipeerde samenleving te verdelen in ‘informatieprofessionals’ en ... al die dommeriken die niet kunnen omgaan met informatie? De onprofessionelen?
En wat te denken van de wat oubollige term ‘informatie’, terwijl wij al sinds jaar en dag spreken in termen van het DIKW-model, dat onderscheid maakt tussen data, informatie, kennis en wijsheid. Er is nog een wereld te winnen na de ‘informatie’. En daar heb je bibliothecarissen voor nodig. Zoals bibliotheekvernieuwer David Lankes het omschreef: 'The mission of Librarians is to improve society through facilitating knowledge creation in their communities.' DAT IS WAT ANDERS DAN EEN INFORMATIEPROFESSIONAL, maar iemand die maatschappelijk bewustzijn, creativiteit en culturele kennis paart aan managementvaardigheden, kennis van digitale ontwikkelingen en het vermogen om allianties aan te gaan.
Nee, de mensen van onze KNVB zijn helemaal de kluts kwijt en hebben hun toevlucht genomen tot wat bij die andere KNVB paniekvoetbal heet. En zetten ze zomaar de bibliothecaris na 100 jaar trouwe dienst bij het oud vuil, met dank voor bewezen diensten.

Ik kan mij niet voorstellen dat een bibliothecaris in een openbare bibliotheek gelukkig wordt bij, of zichzelf herkent in dat begrip ‘informatieprofessional’. Misschien dat zo’n term nog enige sympathie opwekt in kringen van universitaire bibliotheken, die in een iets minder complexe wereld denken te leven. Maar voor mij is ‘bibliothecaris’ een serieus vak, en is ‘informatieprofessional’ een baantje. En daar heb je toch geen vereniging voor nodig?
Een vereniging van informatiespecialisten is een stap terug in de tijd en doet geen recht aan een prachtige traditie van 100 jaar. Ik doe dus een dringend beroep op het bestuur van de NVB om heel snel te stoppen met dit soort ongein en de term ‘bibliothecaris’ weer in ere te herstellen. Neem de tijd om serieus na te denken over een naam die ons beroep waardig is. En anders, wat is er mis met ‘Koninklijke NVB’? En als jullie er niet uitkomen, adviseer ik om de term ‘Koninklijk’ terug te geven, want zo’n etiket is toch minder belangrijk als wat je wilt zijn?

En als je dan per se iets koninklijks wilt, dan kun je toch proberen om ‘hofleverancier’ te worden. Want ze lezen daar toch ook wel eens een boek?

Rob Bruijnzeels

Naschrift: De NVB heeft inmiddels, na een stemming door de leden, gekozen voor de naam Koninklijke Nederlandse Vereniging van Informatieprofessionals (KNVI).