Op twee maart ga ik langs bij Joop Peerdeman. Sinds een halfjaar doe ik dat regelmatig om hem boekenposters te brengen die in de bibliotheek worden verwijderd. Joop runt sinds een jaar of vijf de boekenafdeling van Kook (Stichting Ontwikkelingssamenwerking). Hij is hier na zijn pensionering ingerold via zijn vrouw die hier als vrijwilliger werkte. Joop is een ‘boekenfreak’. Hij heeft van de boekenhoek een professionele afdeling gemaakt met een logische, op de klanten gerichte indeling, met als rubrieken Oorlog (goed idee voor de PIM-indeling), Vorstenhuizen, Filosofie, Geschiedenis, Natuur, Medisch, Kookboeken, Gedichten, Esoterie en Romans. Hij heeft een antiquarische afdeling in een vitrinekast en ook een collectie cd’s, dvd’s en vinyl. Hij weet niet hoe groot de collectie is, maar na het tellen van een paar kasten schat ik die op 15.000 boeken. Daar kijkt Joop van op. Er zijn op dit vroege uur al zo’n twintig mensen aan het snuffelen. Ik ondervraag er een paar. Een klant vertelt me dat hij voor het lidmaatschapsgeld van de bibliotheek hier bijna het hele jaar door romans kan kopen. Een andere klant: de bibliotheek heeft steeds minder boeken, daardoor is het echte snuffelen veel minder spannend geworden.

Joop krijgt zijn boeken van failliete boekhandels, van mensen die hun zolder opruimen, van nabestaanden van overledenen en andere particulieren. Van tevoren weet hij nooit wat het meest verkocht zal worden. De klant is onvoorspelbaar, alleen (vrouwelijke) thrillerschrijvers, zoals Vermeer, Slaughter, Van der Vlugt, lopen altijd goed. De afdeling moet rendabel zijn, want Kook moet de huur, de verwarming en verlichting van het pand betalen. Daarnaast moet er wat overblijven voor het goede doel. Voor het bepalen van de prijs kijkt hij op sites als bol.com en catawiki. ‘Wij moeten het eigenlijk hebben van de onwetendheid van de klanten. Als ze zouden weten wat ze wegdoen, zouden ze zich af en toe wel twee keer bedenken en het misschien wel zelf aanbieden op Marktplaats’, aldus Joop. Hij maakt op basis van die informatie een gemiddelde prijs, want er moet wel verkocht worden. Doorstroom en nieuw aanbod zijn nodig, want hij heeft veel vaste klanten.

Saneren doet hij eigenlijk alleen bij de romans (na een jaar), want de meeste non-fictie veroudert niet zo snel, afgezien van de juridische en medische informatie. Kunst, geschiedenis, filosofie, er is altijd wel een klant voor te vinden. Weggooien gaat sowieso tegen zijn natuur in. ‘Ik behandel alles wat ik binnenkrijg op de manier zoals ik zou willen dat mijn spullen behandeld zouden worden.’

Joop beheert ook een ‘kunstcollectie’, een overblijfsel uit het oude gebouw, waarin op zolder kunst en boeken werden beheerd. Schilderijen uit inboedels hangen aan de wand achter de boeken. Ik heb er wel eens een cadeau voor een vriend gekocht, een vrij unieke kopergravure van de skyline van het zeventiende-eeuwse Amsterdam.
Hij heeft ook nieuwe boeken, bijvoorbeeld van AH, dat zijn restanten hier brengt. Vandaag staat er een doos nieuwe, nog ingepakte jeugdboeken van Jacques Vriens voor 50 eurocent! Ze vliegen de deur uit. Mensen die het niet zo breed hebben, kunnen hier een leuk cadeau kopen waarmee je voor de dag kunt komen. Hoe lang denkt hij dit nog te doen? ‘Zolang ik er lol in heb en nog fit genoeg ben’, zegt hij.

Agnes Klitsie