Afgelopen maand scheef Wim Keizer een verhelderend stukje over ons vak naar aanleiding van de verkiezing van de beste bibliothecaris van Nederland. Ik onderschrijf zijn idee dat ons vak binnenkort niet meer bestaat. Toen ik 33 jaar geleden door moest groeien naar het hogere segment, was dat als afdelingshoofd, PR-medewerker of iets dergelijks. Als vakspecialist bleef je op hetzelfde niveau hangen. Als ik over anderhalf jaar het veld verlaat zal mijn opvolger weer een of twee schalen lager gewaardeerd worden. Ik schreef destijds een venijnig stukje over de afschaffing van de term bibliothecaris. Je bent tegenwoordig medewerker informatie en advies, en dat advies kan over van alles gaan: computers, je IPad, en soms misschien nog wel eens over boeken.

Toen ik na mijn studie Spaans bij toeval terugkeerde in het vak, begon net het tijdperk van de Bibliofoon, het professionele inlichtingenwerk dat als eerste toegang kreeg tot internet. Even dacht ik dat er gouden tijden zouden aanbreken doordat we een enorme voorsprong opbouwden. Die voorsprong zijn we snel kwijt geraakt door het oprukkende internet de laatste vijftien jaar.

Terwijl ik even pauzeer om de Volkskrant in te kijken (2 november .2015) lees ik een interview met Marc Chavannes, die NRC Handelsblad verlaat om voor De Correspondent te gaan werken. De hoofdredacteur viel niet van zijn stoel, zegt Chavannes, toen hij zijn overgang aankondigde… Hij voegt er aan toe: ‘Het is logisch dat iedereen in de journalistiek af en toe graag wil horen: goed dat we je hebben. Dat gebeurde niet zo vaak meer.’ Ik voel me een beetje getroost door dat interview. Ben je Marc Chavannes en krijg je nooit complimenten! In 2007 schreef ik mijn eerste stuk voor Bibliotheekblad. Inbreng van de werkvloer was het uitgangspunt. Ik heb mijn best gedaan om aan de verwachtingen te voldoen. In de acht jaar heb ik veel reacties gehad uit het hele land, maar vanuit mijn directe omgeving is het altijd behoorlijk stil gebleven. In totaal misschien vijf keer een reactie en dat is behoorlijk teleurstellend. Ik had gehoopt op wat meer bijval en een discussie af en toe over heikele onderwerpen. Af en toe heb ik het idee dat ik me moet schamen dat ik nog steeds kennis van het boekenvak hoog in het vaandel houd.

Ik was enthousiast over het interview met Hans Lastdrager, bij zijn afscheid van Bibliotheek Hoorn. Heerlijk, weer het fysieke boek centraal als statement, en de mensen (bibliothecarissen) op de werkvloer die de collectie mogen bepalen. Morgen moet ik naar een roadshow om mee te denken over te toekomst. Een toekomst waar ik me niet meer druk over ga maken.

Ik ben de helft minder gaan werken en krijg de komende anderhalf jaar al een stukje pensioen uitbetaald. Omdat ik in januari de mededeling kreeg dat ik voor mijn blogs niet meer betaald krijg, heb ik besloten er mee te stoppen (ja toch weer die waardering die je wilt). Het is toch al heel krap, ook omdat ik nog een pensioengat heb van ruim een jaar omdat de POB pas met 67 jaar uit gaat keren. Ik ga kijken of ik op een andere manier nog wat extra bij kan verdienen.

Overal zie ik tekenen dat het met het fysieke boek de goede kant uit gaat, vooral het non-fictieboek krijgt weer meer aandacht. Mensen zijn op zoek naar verdieping, discussie en jawel verheffing. Zo begon ik veertig jaar geleden mijn carrière, met het idee dat ik mensen moest inspireren om zich te ontwikkelen, en met die horizon ga ik ook het vak weer verlaten. Ik voel me in de nieuwe retailbibliotheek wel als een vis in het water. Alle (maatschappelijke) thema’s komen voorbij op de displays: van het vluchtelingenprobleem tot de klimaattop, van de Boekenweek tot lopende tentoonstellingen in de grote musea. Om dat continu in de gaten te houden heb je een grote collectiekennis en veel kennis van de actualiteit nodig. Wij doen de meeste displays buiten de landelijke kalender om, die we te weinig actueel vinden. Je moet mensen blijven verrassen en dat kan niet met een idee dat een jaar van tevoren wordt bedacht. Ik heb me veertig jaar nooit verveeld omdat ik altijd weer de prikkeling van het nieuwe en onverwachte heb ervaren, was het niet door de boeken dan wel door de klanten. Daar voel ik me enorm dankbaar voor.

Ik wil iedereen bedanken voor de leuke reacties die ik de afgelopen jaren mocht ontvangen. Iedereen die mij nog iets persoonlijks wil zeggen of toevertrouwen, mail me: a.klitsie@bknw.nl

Agnes Klitsie